Terug
naar overzicht
Op muntgeld zetten ze vaak afbeeldingen van regerende staatshoofden. Soms een gebouw, wapens, een gestileerd cijfer, bloemen. Noem maar op. Maar wie ziet er wat er door zijn handen gaat? Tien dubbeltjes is tenslotte ook een gulden en slechts bij hoge uitzondering kijk je beter naar een munt. Omdat hij opvalt door zijn vorm zoals de mooie zevenkantige 20 pence in Engeland of 25 Peseta met dat gat in het midden. Of om te zien wat het is. Een stuiver of vijf gulden? De nieuwe en zo voortvarend uitgebrachte munten van vijftig gulden heb ik nog niet gezien. Ik neem aan dat die goed te onderscheiden is van de 'kleintjes'.
Eerlijk gezegd vind ik het om de een of andere reden ook geen pas geven om een dergelijke hoge waarde aan een munt toe te kennen, tenzij die inderdaad van echt edelmetaal zou zijn. En gezien de huidige conjunctuur hoeven we daar hier te lande niet op te rekenen. Aan de andere kant is het misschien juist wel logisch dat veel geld ook veel weegt... Maar over het algemeen hebben we voor kostbaar geld toch bankbiljetten, om niet te zeggen waardepapieren. Biljetten slijten en waren vrij makkelijk na te maken. Dus hebben we inmiddels naast snippen steenuilen. Het wordt wel een vogelachtige toestand nu we die roodborstjes ook al hebben. De zonnebloemen en de vuurtorens, waarvan vooral de laatsten bij miljoenen uit de roulatie schijnen te verdwijnen vanwege het zwarte geld circuit dat op deze manier wel erg kleurrijk begint te worden, ze geven een beetje tegengas.
Sommige buitenlanders vinden het Nederlandse bankpapier lelijk: te schreeuwerig. Maar misschien zijn ze gewoon jaloers omdat je al die kleur elders nergens vindt. Maar het is niet alleen de kleur waarin 'onze' biljetten afwijken, het soort afbeeldingen is toch ook op zijn minst ongebruikelijk. Want behalve opnieuw staatshoofden zijn het toch vooral belangrijke historische figuren van divers kaliber die de eer te beurt valt op deze wijze in ere te worden gehouden. Waren dat in een verleden in Nederland niet ook heren - de vrouwen blijven veruit in de minderheid - als Sweelinck, Erasmus en P.C. Hooft? Hoewel, die laatste kan ook Vondel geweest zijn. Het is al zo lang geleden.
Op die Sweelinck, volgens sommigen de enige componist van internationaal formaat die Nederland ooit heeft voorgebracht, wil ik verder ingaan. Want het blijkt dat sommige landen nog steeds op hun bankpapier bepaalde componisten eren. In België staat op het 1000 Franc biljet het portret van Grétry, die leefde van 1741 tot 1813. André-Ernest-Modeste wordt in de Grove encyclopedie aangeduid als nota bene Franse componist van Waalse afkomst, om precies te zijn uit Luik. Hij was violist met een omvangrijk oeuvre waaronder nogal wat opera's in de sfeer van Voltaires 'terug naar de natuur'.
Zelf koester ik al heel lang een LP met Grétry's opgewekte muziek: Les Suites de Danses, uitgevoerd door L'Orchestre Grétry de Liège. In Polen prijkt op 5000 Zlotys aan de ene kant Fryderyk Chopin (de Poolse schrijfwijze dus), 1810-1849, en op de andere kant twee gekrabbelde regels muziekschrift waarboven 'Polonaise' staat geschreven. De suggestie is dat het om een autograaf gaat, en voor zover dat op dit beperkte formaat kan lijkt het handschrift inderdaad overeen te stemmen met andere van Chopin. De Polonaise is zo'n typische Chopineske pianomuziekvorm met gepunkteerd ritme waarin de componist, nadat hij voorgoed zijn geliefde vaderland had verlaten, zijn geboortegrond 'vasthield'.
In Duitsland tref ik op een biljet van 20 DM een viool, een klarinet en een strijkstok. Aan de andere kant een vrouwenhoofd met op het haarband de letters (initialen?) MH MNSK. Wie kan mij vertellen wie dit is, of waar deze afkortingen op slaan? Ook in Duitsland treffen we de meest waardevolle componist: Clara Schumann, 1819-1896, die goed is voor maar liefst 100 DM! Eindelijk gerechtigheid.
PRISKA FRANK