Terug
naar overzicht
Muziek en alles er omheen beheerst mijn leven dusdanig dat ik krantekoppen waarin met een afkorting aan een zekere verfoeilijke ultra-rechtse partij wordt gerefereerd steevast opnieuw moet lezen, omdat ik hem niet begrijp. Treurig overigens, dat sommige mensen er pas achter komen bij welke partij ze zich hebben aangesloten wanneer ze trouwen.
Maar genoeg daarover, want ik wil het hier hebben over die andere CD, de compact disc: technisch wondertje in een cultuur vol afkortingen en Engelse leenwoorden. Anno 1993 is het nauwelijks voor te stellen dat het pas 10 jaar geleden is dat de CD op grote schaal verkrijgbaar werd. Nederland is trouwens het land met de hoogste CD- en CD-speler-dichtheid ter wereld, waarin zelfs Japan royaal wordt overtroffen. Hoe dan ook, de CD is niet meer weg te denken uit de (audio)wereld en dat zal, ondanks verwoede pogingen van de electronicafabrikanten de consument weer nieuwe media in de maag te splitsen, voorlopig wel zo blijven.
Het leek allemaal heel ideaal met eindelijk één standaard. Het zilveren schijfje met alle kleuren van de regenboog en een diameter van 12 centimeter kon ongeveer een uur en tegenwoordig zelfs vijf kwartier muziek bevatten. En behalve de verworven voordelen van het gemak van hem niet halverwege te hoeven omdraaien, het eenvoudige zoeken en programmeren èn de sterk verbeterde geluidskwaliteit was men in één klap af van de verschillende formaten van LP's, EP's en singletjes. Althans, dat was de afspraak. Maar al heel snel verscheen er opeens toch een plaatje van 8 cm, dat sommige CD-spelers alleen met een adapter eromheen kunnen afspelen. En voor we het wisten waren er ook weer 'singletjes', die dan wel even groot waren als de oorspronkelijke standaard, maar veel minder muziek bevatten en dus minder kostten. Want dat was zeker in het begin wel even slikken, die CD-prijzen.
Inmiddels is de CD betaalbaarder geworden, zijn er labels - Naxos, Vanguard, Erasmus - die uitsluitend laag-geprijsd materiaal uitbrengen, dat overigens zeker niet per definitie slecht is, integendeel. Maar zeker in de klassieke hoek kan een 'full price' CD nog steeds meer dan vijftig gulden kosten. Je zou bijna zeggen: die verpakking hoef ik niet, geeft u mij maar korting. Inderdaad is er een aanpassing aan het bekende plastic doosje gedaan, waardoor er nu ook 2 CD's in passen, maar dan is er helemaal geen ruimte meer voor een boekje met informatie. 'Hoeveel krijg ik ervoor?', kwantiteit dus, lijkt vooral te bepalen of iemand iets goedkoop of duur vindt. Daarom is de term maxi-CD, die ik plotseling her en der tegenkom, zonder meer misleidend: er blijkt namelijk maar een kwartier muziek te staan op dit plaatje dat gewoon 12 centimeter meet. Hoezo maxi? Net iets meer dan een single...?
Een andere aanwijzing voor de 'devaluatie' van de CD is het feit dat ze meer en meer worden weggegeven al dan niet na overlegging van zegeltjes, punten of merkjes. Kreeg je vroeger een sleutelhanger, nu is dat een CD, met name als lokkertje bij allerlei eet- en drinkwaar. Zo haakte de kruidenier die op de kleintjes let in op het succes van de musical The Phantom of the Opera. Bij aankoop van zeven bepaalde produkten (rijst, honde- en kattevoer, zoete repen) kreeg men een maxi-CD kado. Slechts heel sporadisch stond vermeld dat het om maar een kwartier muziek ging, al zou de oplettende lezer uit de opmerking over de winkelwaarde van ƒ 11,95 zijn conclusies kunnen trekken.
Tot mijn verbazing speelde een 'groene' spaarbank tegelijkertijd in op een andere tendens. Wie vóór 1/1/'94 een spaar- of beleggingsrekening opent krijgt gratis 'de unieke CD-zonder bijsmaak!'. Wat moet ik me daar nu weer bij voorstellen?
PRISKA FRANK