'Bij de opnames zijn geen vissen beschadigd of gedood' of althans iets van gelijke strekking stond er op de aftiteling van de prachtige film 'A river runs through it' (regie: Robert Redford). En eerlijk gezegd was dat een pak van mijn hart, want de adembenemende schoonheid van vooral de landschappen in deze film waren in schrille tegenspraak met deze meest geaccepteerde vorm van dierenmishandeling, die vissen in feite is.
Vissen kun je niet dresseren, maar veel hogere dieren wel en daar wordt in nogal wat films ook gebruik van gemaakt: l'Ours (de beer), Who's the boss?, Beethoven en in de nieuwste (niet getekende) Disney- film 'De ongelooflijke reis'. Net als in dat malle toneelstuk van Wim T. Schippers met al die herdershonden kan men moeilijk van natuurlijk gedrag spreken, maar de dieren spelen, zij het met behulp van trucjes, toch vrijwillig hun rol. Of niet?
Vanaf het moment dat ik me ervan bewust was wat daar eigenlijk met dieren gebeurde, heb ik een hekel gehad aan circussen. Hoewel je natuurlijk ook daarover kunt zeggen dat de dieren niet met ongeoorloofde middelen worden getraind. Maar wat voor leven hebben ze nu in die kleine hokken en die ronde piste? En toch, het is bekend dat met name olifanten, die onder anderen een fabelachtig geheugen hebben, ook na langere tijd bij het horen van de muziek vanzelf het bijbehorende nummer gaan uitvoeren. En we kunnen ervan uitgaan dat dat op een 'humane' manier met ze is ingestudeerd. Dus niet zoals met de 'dansende beren' in onder meer Turkije, die muziek (en dansen) associëren met hete kolen onder hun poten.
Gelukkig zijn dergelijke praktijken in Nederland nooit voorgekomen en ook de aapjes van de orgelman al lang uit het straatbeeld verdwenen. Zeker de huisdieren hebben het hier meestal goed, om niet te zeggen waanzinnig goed. Vooral honden en katten worden in de watten gelegd met 'voor elke levensfase de juiste voeding' en blikvoer waar 'de kat zelf om vraagt'. Alleen de Britten overtreffen ons nog in dierenliefde, zoals bijvoorbeeld een jaar geleden overduidelijk bleek. Bij een IRA-aanslag was toen onder anderen het trommelpaard van de Royal Horse Guards gewond geraakt die behalve allerlei lekkers ook duizenden 'get well'-kaarten kreeg. Een muzikaal paard waarschijnlijk, of zou hij juist doof zijn (geworden)?
Dieren en muziek, dat gaat vaak niet samen. Honden huilen soms mee: vinden ze het nou mooi of juist vreselijk? En ik ken een kat die onmiddellijk aan de strijkstok van een violiste ging hangen: was dat afkeer van het geluid of pure jaloezie? Hoe dan ook, zelfs bij dieren verschillen smaken. Zo zou een van mijn eigen katten het liefst ín de vleugel liggen als ik speel, en doof is ze beslist niet. Maar of ze ook muzikaal is? In het tijdschrift van de Dierenbescherming stond een verhaal (gegarandeerd waar...!) over een hond die zuiver toonladders kon zingen en daar kennelijk ook lol in had. Hem zal het nieuwste op het gebied van dierenaccessoires ongetwijfeld aanspreken: CD's met muziek voor honden. Jawel, de hond gaat mogelijk meezingen met deze voor mensen onhoorbare, want zich boven de gehoorsgrens afspelende 'muziek'. Misschien zo gek nog niet: een hondeleven.
PRISKA FRANK