Een van de betrokkenen bij Wim Kaysers Verschrikkelijk Ongeluk, Rupert Sheldrake, zette maar eens op papier wat u en ik al lang vermoedden: wanneer iets eenmaal een keer is bedacht, is dat ook zonder aantoonbare communicatie daarna voor anderen 'op te pikken'. Dan zit het letterlijk in de lucht. Vandaar dat Laurens Janzoon Coster nog steeds niet als enige uitvinder van de drukkunst te boek staat, zullen we maar zeggen. En Jungs begrip synchroniteit zal ongetwijfeld behalve met onze perceptie - bij het bestaan van toeval zet ik tegenwoordig zo mijn vraagtekens - ook met dit fenomeen te maken hebben.
Deze wat omslachtige inleiding allemaal omdat ik net van plan was om deze week dan maar iets over onder anderen de prijs van CD's te schrijven. Dan sla ik het nieuwe nummer van het Tijdschrift voor Oude Muziek open en in 'Het rechte eind', de rubriek voor gestuurde ingezonden brieven, wordt hetzelfde onderwerp aan de orde gesteld! Nou ja, dan hoef ik het misschien niet meer te doen, want de conclusie ligt voor de hand: ze zijn te duur. En, ze zijn zelfs kunstmatig duur gehouden. De kostprijs ligt nog onder de tien gulden, maar wie in Nederland - de buitenlanden zijn goedkoper - een topprijs klassiek schijfje (om met Willem Duys te spreken) aanschaft moet soms ruim vijftig (50!) gulden neertellen. En dat blijft gewoon veel, hoewel de gemiddelde speelduur wel alsmaar blijft stijgen en je voor dat geld ook nog zo'n vermaledijd plastic doosje -vrijwel zonder uitzondering gekrast, gebarsten of zelfs minus een scharnier - krijgt.
Inmiddels is de Nederlandse CD-markt verzadigd, zoals ze dat zo mooi zeggen. Ik heb daar mijn twijfels over en verdenk eerder een verre van verzadigde beurs van de consument van de huidige verkoopstagnatie. Zou een prijsverlaging helpen? Altijd een gok, natuurlijk, want als je dan niet royaal méér verkoopt ben je nòg verder van huis als detaillist. En ik zie mijn platenhandelaar nog niet zo klantvriendelijk met de prijs omspringen als mij onlangs in een reform- (wordt die term nog wel gebruikt?)winkel overkwam. Daar meldde een verkoper bij het afrekenen zomaar dat ik een bepaald artikel wel voor de halve prijs mocht hebben. Een volgende keer bekeek een andere verkoper peinzend het prijsje: 'Wel duur, hè?' Dat heb ik beaamd en gauw geroepen dat ik de vorige keer ook minder had betaald. Vervolgens werd een nòg lagere prijs berekend....
Terug naar de CD's, die ook vanwege hoge vervoerskosten zo duur schijnen te zijn. Technisch is het inmiddels mogelijk om uit een groot digitaal bestand computergestuurd binnen enkele minuten in de winkel CD's te 'persen' op verzoek van de klant. Geen vervoer, geen voorraden en geen bestellijsten meer nodig: de CD kan goedkoper worden en zelfs de kleinste winkel is nooit meer uitverkocht. Maar de handel toont tot nu toe weinig interesse omdat de klant bij het maken van zijn keuze de CD gewoon in zijn handen wil hebben. Ik heb trouwens nergens iets gelezen over de ongetwijfeld grote investeringen die dit soort technische hoogstandjes vergen. En wie zal dat betalen?
PRISKA FRANK