'Toon mij uw boekenkast en ik zal zeggen wie u bent'. Zoiets moet Roy Plumly gedacht hebben toen hij enkele decennia terug het woord 'boekenkast' verving door platencollectie en voor de BBC het programma 'Desert Island Discs' bedacht. Na zijn dood heeft de formidabele Sue Lawley de presentatie overgenomen, maar de formule is nog steeds ongewijzigd. Elke week komt een (op een bepaald terrein) vooraanstaande gast - tot en met 'royalty' - zijn of haar selectie van acht platen voor een jaar onbewoond eiland toelichten. Op de vaderlandse Radio 4 heeft Veronica een tijd lang ook met dit stramien gewerkt.
Wie wel eens voor zichzelf na is gegaan wat zijn of haar keuze zou zijn, heeft waarschijnlijk ook ontdekt dat het helemaal niet zo makkelijk is: acht is véél te weinig! Bovendien blijkt de keuze wel bijna per dag te veranderen, is afhankelijk van bui en zelfs van wat er op dat moment populair (gemaakt) is. Ik zou bijvoorbeeld de ene dag beslist een aantal 'meezingers' (Herman van Veen, Freddie Mercury, Les Misérables) willen hebben, de volgende keer kiezen voor dramatiek en emoties en de derde keer staan op ouvertures van Cole Porter omdat je daar zo heerlijk op kunt dansen. Kortom, ik ben blij dat ik niet beroemd genoeg ben om voor zo'n programma gevraagd te worden, want het is een schier onmogelijke opdracht.
Maar, zo'n radioprogramma is er niet alleen voor de gast, het is ook de bedoeling dat de luisteraar via diens muziekkeuze meer over de persoon te weten komt. Dus velen kiezen voor een soort chronologisch overzicht van hun leven met daaraan gekoppeld de muziek die voor hen op bepaalde (cruciale) momenten belangrijk was. Zoiets kan heel onthullend zijn, maar ik vraag me tevens af in hoeverre gasten gestuurd worden in hun keuzes. Het is niet zo dat men zich moet beperken tot bijvoorbeeld klassiek, al is het grootste deel wel vaak in dat genre. Afwisseling genoeg meestal.
De regels van dit spel beperken zich niet tot alleen muziek. Behalve de bijbel en de complete werken van Shakespeare mag nog een ander boek gekozen worden en daarnaast een 'luxury'. Op de keper beschouwd is natuurlijk het hele programma één grote luxe, want het idee dat men zelfs op zo'n onbewoond eiland nog zou kunnen beschikken over die acht platen èn de rest van het rijtje is voor velen op deze wereld op zich al een vorm van grote luxe.
Onlangs was Prof. Richard Gregory, hoofd van de afdeling neurologie van een beroemde Engelse universiteit, te gast bij Sue. Deze man is ook uitvinder en docent bionics en robotics (nooit geweten dat dat soort vakken echt bestaat) geweest. Zijn muziekkeuze was gevarieerd, maar niet echt schokkend. Met een boek over astronomie en een telescoop wilde hij zich in dat eenzame jaar in de sterrenkunde verdiepen: tja, eens een wetenschapper, altijd een wetenschapper. Zelf zou ik over de 'luxury' niet hoeven nadenken. Met een onbeperkte hoeveelheid papier en potloden (liever toch geen PC met veel floppen) zou ik in elk geval mijn schrijflust kunnen botvieren, vast columns voor NoPapers in voorraad schrijven...
PRISKA FRANK