Ruim tien jaar terug werden wij, de consumenten, verblijd met 'de mooiste vinding sinds jáááren', de CD. Het is nauwelijks voor te stellen dat een dik decennium geleden iedereen nog tevreden was met LP en cassette. Inmiddels zijn we door de industrie eenvoudig gedwongen op CD over te stappen, want nieuwe LP's zijn met een kaarsje te zoeken. Zo zijn we ook verplicht de bijbehorende spelers te kopen en mogen we rekjes aanschaffen om al die verschrikkelijke plastic doosjes in te zetten. Intussen zijn we van 16 via 18 en 20 naar 1 bit gedirigeerd: een CD-speler van de eerste generatie is anno 1993 eigenlijk niet meer acceptabel...
Na het debâcle met de drie videosystemen waarvan er uiteindelijk slechts een (VHS) overbleef - de digitale opvolger van video, de laserdisc, laat ik hier maar buiten beschouwing - leek de uitvinding van de CD door Philips een meesterzet te zijn geweest. Inmiddels weten we dat ook dit het bedrijf niet heeft kunnen behoeden voor grootschalige afslanking. De concurrentie in de elektronica is moordend en de Japanners kunnen alles beter en vooral goedkoper namaken. De huidige strijd om kopers voor de nieuwe geluids- en beelddragers wordt er niet alleen een op leven en dood, maar ook een die de gebruiker in grote verwarring brengt. Uitgangspunt is dat nu de cassette (cc=compact cassette) aan de beurt is voor digitale vervanging. Vrij kostbare DAT-recorders (digitale audio tape) van verschillende merken zijn al verkrijgbaar en leveren verrassend goede resultaten. Maar onze oude bandjes kunnen we er niet op draaien. Philips heeft daarvoor een oplossing: de DCC. De digitale compact cassette heeft namelijk hetzelfde formaat als de oude CC en een DCC-recorder kan die ook nog afspelen. Maar zitten we wel te wachten op weer een niet zo duurzaam bandje?
Sony, de uitvinder van de walkman, vindt van niet en brengt de minidisc in het strijdperk. Op deze mini-CD kan ook opgenomen worden en een walkmanvorm is al op de markt, zij het dat de prijs daarvan (voorlopig nog) veel hoger ligt dan die van zijn voorganger. Moeten we onze bandjes dan maar op minidisc overspelen? Om het beeld compleet te maken: de nog kostbaardere CD-I (interactief) levert vooral beeld naast geluid. Er is al een dierenencyclopedie zo verkrijgbaar, waarmee de bij de plaatjes horende geluiden kunnen worden geproduceerd. En onlangs zag ik op de Belgische televisie een kookprogramma waarin het kookboek was vervangen door het beeld van een CD-I!
Als muziekliefhebber begin ik een beetje af te haken, eerlijk gezegd. Het is zondermeer duidelijk dat hoe de beslissing over een nieuwe digitale geluidsdrager ook zal uitvallen, het ultieme streven van de fabrikant toch is ons, u en mij, opnieuw geld uit de zak te kloppen om weer iets 'beters' te kopen. Maar goed geschouwd is elke weergave van muziek slechts een (vage) benadering van het origineel en de vraag is dus of we met zijn allen bereid zijn zoveel te investeren in toch vrij marginale verschillen. Zojuist ben ik naar een concert geweest en nu weet ik weer waarom ik dit vreemde vak heb gekozen: om zo muziek te kunnen beleven, om meegesleept te worden. En daar kan geen 'ingeblikte' muziek ooit tegenop. Wie echt van muziek houdt besteedt zijn geld aan concertbezoek en niet aan een nieuw systeem als zij/hij met haar/zijn oude al heel tevreden is. Met de huidige digitale strijd laat de commercie zich wel heel erg in haar kaarten kijken.
PRISKA FRANK