Om zeven uur 's avonds op een door-de-weekse dag ging de bel: onverwacht
bezoek?
Een mevrouw van het NIPO: of ze me een paar vragen over klassieke muziek
mocht stellen. Ik was blij verrast, eindelijk wordt me dan iets over een
zinnig onderwerp gevraagd. Deze keer geen kattevoer, rookwaren ('is er
dan niemand in uw huishouden die wèl rookt..?) of wasmiddelen, nee, KLASSIEKE
MUZIEK. Even later werd dus
de laptop op mijn tafel uitgevouwen. Ik was opnieuw blij verrast: goh,
dat ze ook in die branche al zover zijn... Toen er ook nog een snoer aan
te pas kwam - 'hij laadt niet meer op...', - daalde mijn enthousiasme alweer
enigszins. De enquêtrice klaagde er ook al over
dat het geen WP was. Vervolgens werd mij een aantal nogal onnozele
vragen gesteld, dat bij elkaar minder tijd in beslag nam dan het hele installeren
van die PC.
Inmiddels was mij een knaloranje folder en even oranje CD uitgereikt.
Kennelijk ging het hier om een nieuw product, dat zich in de laatste testfase
bevindt. Wie de opdrachtgever voor dit opinie-onderzoek was, wist de mevrouw
niet. 'Het zal de uitgever hiervan wel zijn.' Elke twee weken gaat er een
CD (of cassettebandje) met begeleidend boekwerk uitkomen; een abonnement
wordt mogelijk. Een soort nieuwe 'Muziek onder woorden' dus. Hoeveel zou
ik voor beide willen betalen?
Ik heb een gooi gedaan met in mijn achterhoofd de gedachte dat het
gratis 'recensie' exemplaar al binnen was en dat ik liever zelf bepaal,
welke muziek ik koop. En welke titel vond ik het meest geschikt? Op de
folder staat 'de klassieke muziek-collectie', op de CD 'the classical collection'
(er waren nog meer alternatieven). Die discrepantie doet vermoeden dat
we hier te maken hebben met een vertaald project. Daar kom ik zo nog op
terug.
Deel 1 is aan Tsjaikovski (of Tchaikovsky, zo u wilt) gewijd. Op
de CD het eerste pianoconcert, een suite uit de Notenkraker en 3 deeltjes
uit het Zwanenmeer (hoe origineel... maar het zal wel representatief
moeten zijn), uitgevoerd door het London Festival Orchestra onder totaal
onbekende dirigenten en met een even onbekende
pianiste. En dat terwijl op de minimale inlay de duidelijk herkenbaar
getekende markante kop van Herbert von Karajan prijkt. Toegegeven, met
ruim 70 minuten is er op de lengte niet beknibbeld, maar wie wil er nou
zolang naar ongeïnspireerde interpretaties en een blikkerig klinkende opname
luisteren?
Het 'boekwerk' geeft 'alle informatie die u
nodig heeft' over componist ('het moeilijke leven van Tsjaikovski'), zijn
muziek en het tijdsgewricht. In Bouquetreeks-achtige termen wordt ondermeer
beschreven dat 'spanningen en gebrek aan zelfvertrouwen' hem zijn leven
lang kwelden. 'Zij waren de oorzaak van zijn onvermogen om nauwe banden
met iemand aan te knopen' (het woord 'homoseksueel' ontbreekt hier geheel!).
Pogingen om de liefhebber met goedbedoelde, maar bij nader inzien vaak
verwarrende of op zijn minst onvolledige aanwijzingen eenvoudige zettingen
van de meesterwerken te laten
spelen, vind ik behalve overbodig vrij bedenkelijk.
De tekstvoorbeelden nog eens doorlezend vind
ik ze niet alleen inhoudelijk en stilistisch onbenullig, maar ook het Nederlands
is slecht, kennelijk inderdaad onhandig uit het Engels vertaald. Het deel
over de piano - ook alle instrumenten worden successievelijk
behandeld - heeft me werkelijk doen schaterlachen. Zeg nou zelf:
'... Onder de handen van een concertpianist verandert de piano in een
instrument met magische snaren, die unieke klanken voortbrengen, vol uitdrukkingskracht...
De piano maakt tegenwoordig een echte come-back' (ooit weggeweest dan?)
en 'Pianospelen is betrekkelijk eenvoudig te leren'.
Ik vrees dat uitgeverij De Agostini vele tientallen afleveringen (nergens staat hoeveel precies) heeft gepland voor de argeloze klassiek-minnaar. Niet intrappen dus.
PRISKA FRANK