Terug
naar overzicht
'In de doorwerking wordt het chromatische tweede thema met het sostenutopedaal in de linkerhand gekleurd terwijl rechts rubato en legato de omspelingen pianissimo moduleren naar de dominant...' Dit soort (voor deze gelegenheid enigszins onzinnige) vaktaal komt steeds minder voor in stukken over muziek: gelukkig maar.
Het bovenstaande overdreven voorbeeld geeft al aan dat de leesbaarheid verloren gaat met zoveel termen. Kunst mag dan elitair geacht worden - hoewel ik het zelf zeker onder de secundaire levensbehoeften wil rangschikken - maar dat is nog geen reden om er hoogdravend over te schrijven. Dat gebeurt dan ook nog maar zelden, er wordt veel toegankelijker gerecenseerd en voorbesproken.
Prima, maar voor de kranten en tijdschrijften
blijft dan toch de eis dat er goed Néderlands geschreven dient te worden.
Dat de dames en heren muziekjournalisten geen neerlandici zijn, hoeft geen
bezwaar te zijn, er bestaan tenslotte altijd (eind)redacteuren die hun
taal wèl van haver tot gort moeten kennen en dus een enkele 'slip of the
pen...' zouden kunnen corrigeren. Maar kennelijk dreigt ook op dat
front de kennis van onze moers taal verloren te gaan, worden d's en t's
fout gebruikt, staat er (weinig hoogstaande) spreektaal gedrukt, worden
er gewoon domme fouten (en dat zijn geen 'druk'- = tik)fouten gemaakt,
uitdrukkingen door elkaar geklutst etc. etc. De niet te
stuiten invasie van Angelsaksische woorden die zeker sinds het begin
van het computertijdperk (sic) hun eigen plek binnen het Nederlands hebben
gekregen, wil ik hier even buiten beschouwing laten.
Soms weet ik werkelijk niet of ik in lachen
of in huilen moet uitbarsten bij het zien van sommige verminkingen van
de taal zoals die in de gedrukte media (ook in verband met muziek) naar
ons toekomen. De verwarring over 'als' als het 'dan' moet zijn in de
vergrotende trap heeft inmiddels onherstelbare vormen aangenomen.
'Groter als' klinkt al bijna gewoon..., terwijl er daarnaast een kleine
minderheid superpuristen is die het heeft over 'even groot dan'. Maar een
recensent die schrijft 'dat het publiek uit zijn dak ging terwijl er nog
geeneens een toegift was gegeven', moet toch echt terug naar school.
Twee andere fouten, die je steeds vaker hoort èn leest zijn deze. 'Daar irriteer ik me vreselijk aan'. Fout: men irriteert zich niet, men ergert zich òf iets irriteert iemand. En dan 'er mist iets aan'. Als ik op zo'n moment naar buiten kijk, zie ik helemaal geen mist. Immers, er ontbreekt iets aan.
Ik weet uit eigen ervaring dat het maken van een krant grotendeels een haastklus is. En waar gehakt wordt, vallen spaanders, maar we zouden van de media toch eigenlijk een hoger niveau moeten eisen. En dan heb ik het nog niet eens over verkeerde koppen (omdat de koppenmaker het stuk niet goed heeft gelezen), niet foutloos geschreven citaten uit een andere taal, of foute of verwisselde fotobijschriften of inderdaad gewone tikfouten.
Tot slot nog een kreet, die ik in geen enkel woordenboek heb kunnen vinden, maar die vooral in de audiowereld (ook zo'n woord...) te pas en te onpas wordt gehanteerd: 'gehoormatig'.
PRISKA FRANK