Terug naar overzicht
De ridder, dichter en componist Oswald von Wolkenstein (1376/77-1445) uit Tirol is voor de muziekgeschiedenis zowel een belangrijk als een omstreden figuur. Belangrijk voor zijn collectie en omstreden doordat niet duidelijk is wat van hemzelf is en wat hij 'bewerkt' heeft. Oswald von Wolkenstein heeft namelijk tijdens zijn leven een collectie aangelegd. Deze collectie is pas in de negentiende eeuw gevonden en geeft (waarschijnlijk) een goed beeld van de muziektraditie in de 14de en 15de eeuw in Duitsland. Bij veel composities staat zijn naam, dit is echter niet allemaal door hem gecomponeerd. Op verscheidene melodieën (Franse en Italiaanse) heeft de dichter Von Wolkenstein eigen (Duitse) teksten gezet. In Duitsland zelf heeft lang een traditie bestaan van eenstemmige liederen. In deze traditie heeft Von Wolkenstein gecomponeerd. Een selectie van deze monofone liederen heeft het ensemble 'Sequentia' op een fraai uitgevoerde CD gezet, die de eenvoudige titel 'Lieder' meekreeg. Het ensemble 'Sequentia' is een steeds wisselend aantal musici rond de dirigenten Benjamin Bagby en Barbara Thornton, dat zich gespecialiseerd heeft in de uitvoering van Middeleeuwse en vroeg Renaissance muziek (muziek van voor 1500). Lezend in het bijgeleverde tekstboekje wordt duidelijk dat ze niet over een dag ijs zijn gegaan. Ze hebben hulp gekregen van Professor Brunner van de universiteit van Würzburg. De uitvoering op deze CD is samengesteld uit twee bronnen (Innsbruck en Wenen), wat niet te horen is (maar voor musicologen een leuke curiositeit). Toch is deze grondige manier van werken op een manier wel te merken; de hele CD klinkt verzorgd, de verhouding stem en begeleiding is prachtig en mede daardoor een genot om naar te luisteren. De selectie die uit het oeuvre van Von Wolkenstein werd gemaakt, is zeer verantwoord. Er is gekozen voor composities die een overzicht geven van teksten, technieken en onderwerpen. Zo staan er autobiografische (nr.1, 4 en 8), religieuze (nr.5), poëtische (nr.2) en moralistische teksten (nr.7) op. In het laatste nummer wordt gebruik gemaakt van een ingewikkelde dichtvorm. Deze diversiteit komt absoluut niet over als chaos. De CD is een mooi afgerond geheel, waarschijnlijk door de weinig verschillende stemmen en de minieme begeleiding (twee fiddels en een harp).
Een leuke bijkomstigheid bij deze CD is de verpakking. Een kleine box met een CD en een boekje dat bijna net zo dik als het schijfje is. Alle drie hebben dezelfde voorkant, dus liggen er voor mijn neus drie paar knipogen op een blauwe achtergrond. Het nodigt uit tot luisteren en lezen. Alleen over het lezen heb ik een kleine opmerking. Er staat bijna niets in! Over Oswald von Wolkenstein is veel meer leuks te vertellen dan een kolom. Zo ook over 'Sequentia' dat nu maar in een halve kolom beschreven wordt, terwijl men zulk mooi en goed werk verricht. De rest van het boekje wordt ingenomen door de teksten, die uit het 'oud-Duits' vertaald zijn in het Duits, Engels en Frans.
De CD is de moeite waard en maakt nieuwsgierig naar de rest van dit project, een lange termijn project van 'Sequentia' met Middeleeuwse Duitse muziek. Het nadeel van dit genre is dat er (verhoudingsgewijs) maar een klein publiek voor is. Deze CD helpt niet echt mee dit publiek te vergroten, maar is dat erg?
SASKIA ROLSMA