Terug naar overzicht
'Blinde ingenomenheid met eigen land' en 'overdreven vaderlandsliefde' zijn de betekenissen van het woord chauvinisme. Wat je zegt; overdreven. Chauvinisme heeft inderdaad te maken met vaderlandsliefde en ingenomenheid met eigen land, maar de woorden 'overdreven' en 'blind(e)' vind ik meer horen bij het woord nationalisme. In Nederland ontbreekt het aan een gezond chauvinisme. Nederlandse cultuurgoederen worden zeer (of te) kritisch bekeken. Nederlanders schamen zich eerder voor een Nederlands produkt dan dat ze er trots op durven zijn. Voor de Nederlandse klassieke muziek zou een chauvinistische inslag van het publiek absoluut geen kwaad kunnen. Kwaliteit wordt maar mondjesmaat erkend en Nederlandse componisten die het maken in het buitenland zoals Verbey, Andriessen, Breuker en Schat worden met dichtgeknepen ogen bekeken. Iedereen kent dat gevoel van "het zal wel niks zijn" als er een Nederlandse film uitkomt. Met betrekking tot de Nederlandse muziek is het telkens een select groepje (veelal beroepsluisteraars en mede-componisten) dat verschijnt op premières en uitvoeringen. Dat hier echt verandering in komt is absoluut noodzakelijk want met het componeren gaat het in Nederland al heel lang uitstekend, maar de grote orkesten laten het nog steeds afweten. Beethoven en Stravinsky staan bijna garant voor een volle bak maar Diepenbrock en Keuris staan om die reden nog steeds niet op het repertoire. Er zijn weliswaar vele instellingen en stichtingen die zorg dragen voor uitvoeringen, auteursrechten, studie en onderzoek van de Nederlandse muziek maar hoe veel mensen weten dat het Haags Gemeentemuseum ca. 270 muziekarchieven van Nederlandse componisten bewaart? Het antwoord is: bar weinig. Het Nederlandse muziekleven in al haar facetten kan zeer nauwkeurig onderzocht worden aan de hand van de muzikale nalatenschap van deze componisten. Maar waar blijven de dirigenten, artistiek leiders en geïnteresseerde musicologen om de muzikale hand in eigen chauvinistische borst te steken? Het Haags Gemeentemuseum kent een uitgebreide muziekafdeling: bibliotheek, instrumenten (permanente tentoonstelling), prenten, foto's en muziekarchieven zijn toegankelijk voor publiek (op afspraak behalve de bibliotheek). Wordt het niet eens tijd dat veel meer mensen weten waarom de Nederlandse muziek slecht is (of juist goed), en waarom deze muziek zo'n enorme uitvoeringsachterstand heeft? Ikzelf ben bevlogen wat ons Nederlands cultuurgoed betreft. Wat niet wil zeggen dat alle Nederlandse muziek fantastisch is. Maar goede muziek komt pas tot zijn recht als het in vergelijking staat met slechte of minder goede muziek. Om deze afweging te kunnen maken is onderzoek naar en uitvoering van de Nederlandse muziek noodzakelijk en niet alleen premières maar evenzeer heruitvoeringen door verschillende dirigenten en musici.
Een muziekarchief is geen stofnest of anderzijds een object dat met sulligheid te maken heeft. Een muziekarchief bevat correspondentie (zie artikel over het Röntgenkwartet), knipsels uit kranten en tijdschriften, partituren in het handschrift van de componist (autograaf), foto's, soms zelfs opnames en videobeelden en objecten. Muziekhistorische gegevens of maatschappelijke omgangsvormen en culturele achtergronden uit de eerste hand. Een interessantere bron is er niet!
KATJA BROOIJMANS