Terug
naar overzicht
Suisa brengt historische opnames pianoconcerten op de markt
Sergei Prokofiev was een man van meerdere werelden, maar ook in meerdere betekenissen. Op 27 april 1891 zag Sergei Sergejevitsj Prokofiev het levenslicht (althans, die datum vermeldt het geboorte-certificaat, hijzelf dacht dat 23 april de juiste datum was). Op zijn vijfde schreef hij zijn eerste piano-werk. Op zijn negende speelde hij Beethoven sonates en toen hij elf jaar oud was had hij al twee opera's en meerdere pianostukken gecomponeerd. Na de Russische revolutie (1917) verhuisde hij vanuit de Sovjetunie naar de Verenigde Staten en vervolgens naar Parijs. Hij groeide uit tot een van de meest belangrijke componisten van de twintigste eeuw, niet in de laatste plaats door zijn werken voor piano.
Op het Suisa-label zijn vrij recentelijk de historische opnames van de Piano concerten nrs. 1., 2. en 3 uitgebracht. De concerten worden vertolkt door Vladimir Ashkenazy en het is een understatement om te zeggen dat hij ook niet de eerste de beste is. Het Eerste Piano concert werd geschreven in 1911-12. Op 7 augustus 1912 verzorgde de componist zelf de première. De kritieken waren niet onverdeeld gunstig. Het concert bestaat uit drie aaneengesloten delen (Allegro brioso, Andante assai en Allegro Scherzando). Het is vooral een technisch stuk, maar de hoeveelheid noten verdoezelt de schoonheid niet.
De opname van Ashkenazy dateert uit 1973. De pianist wordt begeleidt door het Utah symfonie orkest (VS), dit orkest was mij nog niet eerder opgevallen. Mooi, mooi, mooi, zeer aan te raden, zelfde pianist, ander orkest, andere uitvoering ?
Het Tweede Piano concert ontstond nadat Prokofiev even vakantie had gehouden in Engeland en Frankrijk, een jaar na het Eerste concert. De kritieken waren zo mogelijk nog meer verdeeld dan die na het Eerste. "Een muzikale rotzooi", "Waanzinnige geluiden", in deze bewoordingen lieten de critici zich uit. Het concert bestaat uit vier delen; Andantino, Scherzo-vivace, Intermezzo-Allegro Moderato en als finale Allegro-tempestoso. Dit keer wordt Ashkenazy begeleid door het Moskou Filharmonisch Orkest en schrijven we 15 september 1963. Ook dit concert bevat veel technische moeilijkheden, maar de pianist is dezelfde en het orkest is een ander, dus ondanks de gebrekkige geluidskwaliteit is het aangenaam luisteren.
Ja, en dan het Derde Piano concert. Het werd in 1921 voltooid. Prokofiev woonde al enige tijd in de VS. Na de première in Chicago schreef een journalist dat het concert "het mooiste moderne concert voor piano" was. Een maand later werd het concert de grond in geboord door New Yorkse critici en klonk na de uitvoering boe-geroep. Maar in het concert is al dat prachtige drama te horen dat later werk van Prokofiev in zich heeft. Mystiek, onaardse schoonheid. Luisteren a.u.b. !
Ashkenazy speelde het concert in dit geval op 7 november 1969 met het Pittsburgh Symfonie Orkest. Het Concert bestaat uit drie delen; Andante Allegro, Theme and variations en Allegro, ma non troppo. Opeens ontdek je naast de herkenbare tonen vreemde wonderschone noten, die niet met woorden zijn te omschrijven. Nogmaals, luisteren a.u.b., maar wellicht naar een meer recente uitvoering. Sergei Prokofiev leefde in meerdere werelden, maar ook in meerdere opzichten.
CARLO NIJVEEN