Terug
naar overzicht
Besprak ik een week terug nog de nieuwste akoestische pianomuziek van Pie Conijn ("A Touch Of Silence"), dit keer is het de beurt aan één van de kleinzonen van Hendrik Andriessen (1892-1981), Jurriaan Andriessen jr. (1951-1991). Ook zijn muziek knipoogt vriendelijk naar de pianomuziek van begin deze eeuw, zij het dat hij meer doet denken aan Gershwin, Debussy en Strawinsky.
De Eldorische Stijl
Hedwig's Portrait is de verzameltitel voor 54 pianocomposities die in notatie terug te vinden zijn in de litho Hedwig's Portrait, waar zijn grote liefde Hedwig de Beer model voor stond. Het portret van Hedwig is ook opgenomen in het inlegboekje van de CD welke uitklapbaar is. Een prachtig portret dat vanaf een afstand niet doet vermoeden muzieknotatie te herbergen. Hem zal vast vaak gevraagd zijn een stukje wang of mond te spelen tot groot vermaak van zijn bewonderaars. Met zijn 'eldorische stijl' zoals hij zijn muzikale schrijfwijze noemde, maakte hij muziek voor het oog. Maar behalve zijn bewonderenswaardige werk op het gebied van componeren, tekenen (o.a. in de Maarten Toonder studio's) en schilderen heeft hij ook veel indruk gemaakt met zijn boek "Eldorica" dat in 1990 verscheen. (Vandaar ook de 'eldorische stijl'). Het vertelt van een utopische samenleving op de planeet Eldorica die de economische en ecologische adviezen van de Club van Rome uit 1970 wél opvolgde en sindsdien in een paradijselijke toestand verkeert. Nieuwsgierigen die benieuwd zijn naar hoe mooi het had kunnen zijn, kunnen rekenen op een fantastisch verhaal met op waarheid berustende gegevens. Jurriaan liet niet na grondig onderzoek te doen alvorens gegevens in zijn verhaal te verwerken.
De opnamen van Hedwig's Portrait werden in 1987 gemaakt. Van de 54 composities werd een selectie van 25 tracks gemaakt die een duidelijk beeld moeten schetsen van Hedwig. De omschrijving van de verschillende muziekstijlen uit het portret wordt heel treffend en grappig weergegeven door uitgever Oreade. Enkele citaten: "Zo klinkt het rechteroog duidelijk impressionistisch (...). De neusgaten klinken a la Porgy and Bess. Het notenbeeld dat door de wang naar het haar loopt is zeer romantisch van opbouw en klinken Chopin en Liszt waardig. Dit geldt ook voor de mondhoek en beide lippen". Met deze verwijzingen naar enkele grootheden hebben zij Jurriaan absoluut niet te hoog ingeschat. Toch is zijn muziek ook zeker eigentijds, zoals de muziek van Debussy tijdloos blijkt. Hij swingt als Gershwin, zij het subtieler en minder massaal. De indruk ontstaat dat Jurriaan heel voorzichtig omgaat met die swing, alsof het iets breekbaars is, iets dierbaars. Zijn composities duren vrij kort, gemiddeld 2 minuten, maar in dat korte tijdsbestek laat hij meer horen dan menigeen op een hele CD. Daarbij komt de goede opname techniek van de piano waarbij niet alleen de tonen van de aangeslagen toetsen zijn te horen, maar ook de bijgeluiden die de aanwezigheid van de pianist nog eens benadrukken. Jurriaan begeleidt zichzelf op een aantal tracks op nog een piano en soms had ik de indruk zelfs drie piano partijen te horen die absoluut niet tegelijkertijd door één persoon kunnen worden gespeeld. De ambiance klinkt als die van een (kleine) huiskamer waar de CD uiteindelijk in de meeste gevallen gedraaid zal gaan worden.
Hendrik, Louis en Jurriaan sr. Andriessen kennen velen al. Onlangs werd in het muziekcentrum Vredenburg (Utrecht) een Andriessen weekend gehouden dat de VPRO live uitzond. Hier werd uiteraard ook aandacht geschonken aan de opgewekte muziek van Jurriaan jr. De vraag dringt zich op hoe het eventueel had kunnen zijn als we maar hadden geluisterd. Het had Eldorica kunnen zijn. Dat is zeker.
WIM HOUTMAN