Terug
naar overzicht
Eerste opname van vrijwel alle muziek voor piano solo
Collega Jolande van der Klis schreef het al in het redactioneel van het derde nummer van het Tijdschrift voor Oude Muziek: kennelijk heeft iedereen vorig jaar zijn kruit verschoten aan Mozart. Gevolg is dat dit jaar talloze jubilarissen in het gedrang komen, want platen- maatschappijen, musici, programmamakers, publiek (en waarschijnlijk ook de commercie) zijn verjaardagsmoe en zo missen allerlei componisten die het toekomt extra aandacht en/of een andere invalshoek. Binnen NoPapers zijn er al een paar aan de beurt geweest via een Cd-bespreking: Milhaud (muze0130.txt) en Tartini (muze0130 .txt), maar de lijst is uit te breiden met toch klinkende namen als die van Busnois (Renaissance), Rossini en van Wassenaer (wiens werk jarenlang aan Pergolesi werd toegeschreven).
Ook Arthur Honegger, evenals Milhaud één van Les Six, jubileert: hij werd een eeuw geleden geboren. Honegger (overleden in 1955) was een componist die zich op vele terreinen bewoog, waaronder naast 'serieuze' genres ook muziek voor radiospelen en film. Over het algemeen wordt gezegd, dat zijn stijl wortelt in de Duits-protestantse traditie - zijn ouders kwamen uit Zürich, waar hij zelf in zijn jeugd ook een paar jaar woonde. Echter, zijn muziek is voor het grootste deel toch onmiskenbaar Frans, zeker als we ons beperken tot de op de CD van Annette Middelbeek opgenomen werken voor piano solo. Hier en daar is zelfs het kwajongens-achtige, dat meestal met Poulenc (ook een van Les Six) wordt geassocieerd, te horen. Honeggers oeuvre is niet buitengwoon omvangrijk en dat maakt het des te raadselachtiger te constateren dat nog helemaal niets van zijn werk voor piano twee-handig was opgenomen. Drie stukken uit 1910 uitgezonderd, is dat hiaat bij deze meteen opgevuld, want de kleine vijftig minuten muziek omvatten in 22 nummers verder alles op dit gebied. De stukken, die ontstonden tussen 1916 en 1947 (Souvenir de Chopin), zijn muzikaal zonder enige twijfel meer dan de moeite waard en stellen de pianist niet voor onoverkomelijke problemen. Waarom ze zo stiefmoederlijk bedeeld zijn, is dan ook onverklaarbaar.
Gelukkig maakt deze pianiste Honeggers muziek toegankelijk voor het CD-publiek. Met haar gedeeltelijk in Frankrijk genoten muzikale opleiding, kernachtig spel, een grote muzikaliteit en duidelijk gevoel voor de sfeer is ze daar heel geschikt voor. Dat Honegger meestal niet een man van lange stukken was, blijkt ook hier, met 12 minuut 20 als maximum en van de vele zeer korte is 19 seconden een onthutsend minimum. Hoewel de componist niet ook nog eens spaarzaam met de noten is in die korte tijd, blijft het voor de uitvoerende toch een opgave dan echt iets neer te zetten.
Op deze CD heeft elk werk(je) persoonlijkheid, verlopen de talloze sfeerovergangen soepel en natuurlijk. Qua expressie wordt er met een robuust toucher niets onbenut gelaten. Een enkele keer (Toccata, 2me Exquisse) klinken loopjes net gehaast, niet helemaal strak. Maar, over het algemeen worden tempi volgehouden zonder stram te klinken en zijn tempowisselingen (Arioso, overgang naar Fughette) heel spannend.
Qua interpretatie kan je met deze muziek veel kanten op. Annette Middelbeek geeft de luisteraar echter het zekere gevoel naar de enige juiste visie te luisteren. Naast hardvochtig hamerende akkoorden mèt nuances zoals in de Prélude (uit Trois Pièces, 1919) is er de Hommage à Ravel in prachtig Frans coloriet, waarin Honegger met name de typische melodiek van zijn illustere collega raak neerzet. Naast de kwikzilverige Sept Pièces Brèves - hier in totaal nog geen 7 minuten lang! - het romantische Souvenir de Chopin, waarin echter ook een thema om de hoek komt kijken dat verdacht veel lijkt op dat uit een van de pianoconcerten van Poulenc. Het klinkt allemaal heel warm en Frans, tegelijkertijd ook open.
De opname doet de fraaie Steinway met verrukkelijke bassen alle eer aan, al blijft de gewoonte om bij opnames soms links hoog en rechts laag weer te geven voor een pianist (zittend achter het klavier is het namelijk precies andersom) behoorlijk verwarrend. De helderheid van spel èn opname evenals de rust daarbinnen zijn weldadig. De 'witte' stukken tussen de verschillende (series) nummers zijn lang genoeg.
Op haar tweede CD laat deze pianiste horen dat ze vooral op het vlak van de interpretatie zeer veel te bieden heeft. Jammer eigenlijk dat Honegger niet meer voor dit instrument heeft geschreven, want het is zelfs te weinig om een heel recital aan te wijden.
Priska Frank