...Alles is al gebeurd...
...want alles is al gebeurd....
...veel uit mijn kindertijd vergeten, veel zelfs over die lange ziekte-periode, niet meer weten, niet meer op kunnen roepen, behalve: de overbezorgde gezichten, waardoor je je nog zieker voelde dan je al was;
de meewarige blikken, die me als kind verwarden zonder dat ik begreep waarom...en waarvan ik nu weet dat achter dat masker van meeleven een ander gezicht school: dat van de opluchting, de nauwelijks verholen vreugde van zelf de dans te zijn ontsprongen...
...de quasi-geruststellende toon van rust maar uit en alles komt goed, je wordt weer beter, maak je geen zorgen, alles komt goed, de pijn gaat over, je krachten komen terug, maak je geen zorgen, ziek lekker uit, je wordt gewoon net zo gezond als alle andere kinderen, alles komt goed, alles komt komt goed...
...maar het kwam niet meer goed, nooit meer...
De grote mensen hadden gelogen... dus grote mensen liegen en ik ben groot dus waarom ik niet......
Niks met me aan de hand, dank je, met mij gaat alles goed... Nou ja, dat been wil niet zo mee, maar dat is mijn hele leven al zo en als je me wat langer kent valt het niet meer op, hoort het bij mij, kun je je niet meer voorstellen hoe ik anders zou lopen... voor zover... lopen?...
Vanmorgen, kringgesprek in de klas, wat wil je later worden, als je groot bent... Evelien, fragiel, breekbaar, lange blonde haren, springt op van haar stoel, spreidt haar armen, sierlijke handbewegingen vanuit haar polsen, maakt een pirouette... ik zit op ballet en ik word later prima ballerina...
Dat wou ik ook wel als ik groot was... de zwaartekracht overwinnen, zweven boven de aarde... prima ballerina... gewoon net zo gezond als andere kinderen... alles komt goed...
Toen dat niet het geval bleek, zeiden ze: maak je toch niet zo druk om wat je NIET kunt, wees blij met wat je allemaal wel kunt doen...
...dat ik er verstandiger aan deed mijn beperkingen te accepteren... zeiden ze...
Dus doe ik op mijn manier aan ballet... met een abonnement op de schouwburg en als bestuurslid van de sectie ballet van de gemeentelijke muziekschool...
...maar hoe leer je in godsnaam accepteren, hoe leer je leven met iets waaraan je dagelijks herinnerd wordt?
Stijldansen dan, is dat niks voor je... ook goed voor je sociale contacten, leer je es wat andere mensen kennen... een leuke jongen... Dus ik naar stijldansen. In het begin kon ik nog aardig meehobbelen, maar na een week of zes werden de passen ingewikkelder, te ingewikkeld voor mij, voor mijn been dus... Niks foxtrot, Engelse wals, cha-cha-cha of paso doble... Om van die leuke jongen maar te zwijgen...
Maar je gedraagt je ook als een muurbloem, zeiden mijn vriendinnen... toch was dat niet zo... geen jongen vroeg me meer als danspartner... wat kon ik anders dan toekijken aan de kant... tegen de muur gezet...
...dat been is een blok aan m'n been...
Dansen ging dus niet, maar fietsen des te beter. Elke dag op de fiets naar school, twintig minuten heen en terug, fietstochtjes in de omgeving, fietsen is lekker, dan zien ze tenminste niet... zo lang ik maar op de fiets blijf zitten... En als ik dan afstap... meestal niet bijzonder stijlvol... de reactie... goh, dat je dat kunt... hoezo, of ik dat kan... nou, zo'n eind fietsen met... met dat been van mij bedoel je...
Ja, misschien ben ik wel niet zo goed in accepteren, maar camoufleren kan ik als de beste en misschien zijn die twee dingen als het er op aankomt wel hetzelfde... Zorgen dat je met alles zoveel mogelijk meedoet en het liefst nog een schepje er bovenop, zorgen dat ik er goed uitzie, dat ze niet naar dat been kijken maar naar mij... zorgen dat ze later aan Trudy denken als Trudy en niet als Trudy met dat been...
Niet dat het allemaal zoveel uitmaakt... Als een ander zich uitslooft
op het werk of daarbuiten heet dat een sterke motivatie... als ik het doe
vragen ze vaker dan me lief is: waarom probeer jij je eigenlijk zo te bewijzen...
En ze bedoelen: we weten wel dat je die ziekte... dat je polio... dat je
kin-der-ver-lam-ming hebt gehad... dus sloof je niet zo uit... alles is
goed, je bent net zo gezond, net zo gewoon dan de anderen... dan wij...
Weten zíj veel...
Elke dag een beetje meer moe... vaker met de bus en minder op de
fiets... zo weinig mogelijk lopen... voor alles een reden, een aannemelijke
verklaring... Als ZIJ het maar niet zien... zolang ZIJ maar denken dat
er niks aan de hand is... nooit geweten dat het verzinnen van smoezen en
uitvluchten zo'n creatieve vaardigheid kon zijn...
...
Is het hier nou zo koud, of ligt dat aan mij?...
...
(Laat een voorwerp uit haar handen vallen, iets waaruit ze dronk of een
voorwerp waarmee ze zat te spelen of...)
Alles is al gebeurd... één keer meer dan genoeg... twee keer teveel van hetzelfde...
Mij wordt niks gevraagd... het overkomt je... pijn, doodmoe, koud, een kopje soms te zwaar... tegen de muur gezet...
Maar als het dan toch moet, nogmaals, herhaald, bis bis, reprise, dan hier, thuis, binnen deze vier muren... Zonder de meewarige blikken en overbezorgde maskers... Zonder die sussende stemmen van alles komt goed...
Alles is al gebeurd en herhaalt zich... als een fuga van Bach... een vlucht die niet valt te ontvluchten...
Alles komt goed...
(Deze monoloog werd oorspronkelijk geschreven voor en -in iets gewijzigde
vorm- gespeeld door toneelgroep 'Frappant' tijdens een symposium over het
Post Polio Syndroom)