RIK VAN BOECKEL studeerde sociologie en werkte als freelancer
voor diverse tijdschriften, waaronder Foto, theatertijdschrift Speltribune
en het Leidsch Dagblad.
Al vele jaren is hij vooral bezig met schrijven en optreden als performer.
Hij heeft veel gereisd, waaronder 5 maal naar Tsjecho-Slowakije. Bij die
reizen werd hij vergezeld door een fotograaf. Het vele foto-materiaal werd
al twee keer in Nederland geëxposeerd en foto's werden gepubliceerd
in een Tjechisch kunsttijdschrift.
Bijgaande nieuwe gedichten belichten zijn observaties in enkele andere
landen: o.a. Frankrijk en Afrika. Ze zijn vooral geïnspireerd op een
theaterfestival in Terrasson, Frankrijk, waar ook de Dogtroep optrad.
In deze file:
Rond Place Bouquier
Dadadang
Vuurwerk op Quatorze Juillet
Dionysos in Terrasson
Ballade van de accordeons
Een boot over de Dronne
Muzikale avondmeditatie aan de Dronne
De gospelzangeres
'Round midnight' op de camping
Marionetten van het verleden
Rond Place Bouquier
De 'voisins de mer' lachen,
de Baskische nar geeft me toch
een hand, alsof hij in mij een broeder herkent,
Kukubiltxo maakt van de Place Bouquier
een middeleeuws plein
Modorro en Astapito rennen
nerveus heen en weer op hun stelten,
de ridicule helden zijn in duel,
één avond lang
Bobo, de nar, rent van mij
naar de boot met voeten,
springt langs de treden
naar de byzantijns-romaanse kerk,
de acrobatische vlerk
als de nacht binnentreedt
droom ik dat kinderen
voor mij een muur omverduwen
zodat ik verder kan wandelen
van Amsterdam naar Parijs
een zonderlinge reis, ik zing:
'ik ben een clown die onhandig is,
die gelukkig is, die lachen kan
om zijn eigen handicap'
clown Broello, mijn andere
broeder,
doet op een plein in Zuid-Frankrijk
zijn triangelact, hij telt de maat,
1-2-3-4, uitgebeeld door ballonnen
ik zie hoe zichtbare handen
spelen met marionetten,
THEATRE DU LOUP BLANC,
DU CHEMIN CREUX,
DU BOSC-DUMARCET,
ik hoor vertellers
een lied van Edith Piaf,
'tout le maf',
de draaiorgels van Marcel et Amelie
de Baskische nar groet mij,
achter de ramen van het Dogtroepbusje
zwaaien de handen-tut tut,
het draaiorgel speelt een rumba
van Chick Corea, een zachte droom
'ca cartonne'
roepen de Franse kinderen,
draaien zich om naar mij,
clown incognito,
de 'voisins de mer' zwijgen
ik zie mezelf verdwijnen
in de tijd,
ik reis naar binnen
langs de zinnen van mijn bestaan
langs de hemel en de hel,
langs het vuur van mijn hart,
langs de eenzame dalen
waar bossen bleek zien van bladeren,
waar gedachten niet meer tellen,
waar het verleden een leugen lijkt
die de waarheid van het heden
geweld aandoet
ik lees het boek van mezelf,
de bladzijden die ik omsla
zijn slap, zacht, hard,
vol ellendige, vrolijke, bestendige,
olijke, onweerstaanbare, opzienbarende
spannende angstaanjagende kracht
ik zie de oude vrouw,
levenloze levensechte 'voisin de mer'
haar glimlach verstijft
alsof een standbeeld uit het verleden
haar geheugen binnendrijft
Bobo, de nar, zwaait naar
mij,
zijn ogen zijn de spiegels
waarin ik mezelf zie,
Modorro en Astapito slapen,
het publiek gaapt,
de bootsvrouw slaat eentonig
op haar lome drum
als zij opspringen
zet de stoet zich in beweging,
voor het oog van de kerk
zie ik de heksen branden,
doeng doeng doeng doeng
doengdoengdoeng,
magische slagen, roffels
uit andere eeuwen
ik zie mijn handen spelen,
de 'voisins de mer' dansen,
Bobo swingt op zijn handen,
de bootsvrouw dreunt de maat,
het publiek klapt,
de middeleeuwen grijnzen
naar onze tanden
rond Place Bouquier
zingt de nacht
haar theatrale lied,
'jammer jammer en geniet,
want het leven is mooi,
mooier kan het niet'.
Dadadang
Dadadang, dadadang,
dangdang, tsji, tsji,
trekketrekketrekketrekke,
andiamo Bergamo
dadang dadadang
Noord-Italiaanse slagwerkersparade,
science-fictionpercussie,
fanfare van de toekomst,
anders dan het Quatorze Juilletdefile
van oud-strijders
straten van Terrasson,
vastlopend verkeer,
tut-tut tut-tut
dadadang tut-tut
dangdangda dangdadang
tuttutung doengdoengdoeng,
doengdada doengdada dadadong
tuttut trekketrekke dong
vliegend over het water
van de Vezère, deltavliegers
van het ritme
ritmo staccato,
ritmo futuro,
ritmo Bergamo Dolomito
parade van stokken,
fanfare van bruggen,
optocht der ruggen,
'andiamo Terrazono'
Vuurwerk op Quatorze
Juillet
Vliegend over het water
van de Vezère, de tijd,
zij zag het vuurwerk
brug en kerk verlichten
het is Quatorze Juillet
spetterende kleurrijke gedichten
vallen uiteen in de lucht,
het klaterend applaus
als laatste gerucht
de tijd is rustig verder gegaan
in haar kano, langs landschappen,
alledaags voor de Dordognière,
ongewoon voor de buitenstaander
vliegend over de Vezère,
het verdriet, de gedachte:
'alleen zijn is net zo goed geluk,
al is samen zijn gezelliger'
vliegend over het water
van de Vezère, een lied van Edith Piaf,
die tijd is even teruggegaan,
'la douce France et la noblesse triste',
verzonken met de stroom.
Dionysos in Terrasson
De wijn vloeit rijkelijk,
van dageraad naar dageraad
reist mijn hart, Dionysisch hart,
vliegend hart,
ritmisch rijmend dichtend hart
het Dionysisch hart van Barcelona
-ooit zong zij voor mij haar naam-
wordt nu gedragen door de draconische
zonen van Hades naar de oever
van de Vezère
de carnavaleske duivels,
zij donderen,
de pyromanen van hart,
zij spuwen vuur,
en jagen de kinderen achteruit
in het demonisch theater van
Paloq Sea
ontmoeten Spanje en Afrika elkaar,
zoals eens in Colombia,
op Cuba, Hispanola-cha-cha-cha
Paloq Sea, sarabande van vrolijke
duivelse energie op ritmes
uit een zinderende oertijd
Dionysos strijkt neer op het
terras
van zon, wijn en marionetten,
negerinnen, dansend op het plein
der sterren, groeten hun verleden,
Colombia ontmoet Frans West-Afrika,
'papa blanc' draagt tatoeages
op zijn gezicht, lijkt op een Lambiek
uit het vreemdelingenlegioen
denkend aan de Franse pizzaman
uit Ziguinchor komt de Casamance
ineens weer dichterbij,
kanoend over de Vezère
zie ik onzichtbare krokodillen
aan de ritselende waterkant
'Transit Senegambia', oh denkbeeldige
piroque, vaartuig langs de oevers van de tijd,
ik hoor en zie de Amazones van Guinee,
de vrouwenstem van de Wassoulou
de tintelende klanken uit de kora
van Dialimadi Kouyate
ik voel de heimwee in mij
hart,
Diamono, Senegal, Diamono Barcelona,
Diamono Terrasson, andiamo Bergamo
ver weg die tijd
ver weg, de straten van Dakar,
het zand aan mijn voeten,
de ogen van jonge Afrikanen
starend naar een kwellend verleden,
naar een warrige toekomst,
naar mij, 'mon amie'
ik reis weer door de Casamance,
het landschap doet me denken
aan Zuid-Frankrijk,
'le paysage de la Casamance,
l'arrondissement d'Oussouye,
region du Perigord Noir'
Dionysisch tromgeroffel dendert
dondert davert in mijn hart,
dansend drijf ik de nacht in
op weg naar de volgende dageraad.
Ballade van de
accordeons
De man kamde zijn snor,
snorde zijn kam,
had een kam als snor,
zijn accordeons
BETOVERDEN
zijn
magische HANDEN
HOEDEN
uit
de kast van M
A
R
G
R
I
T
T
E
waren simpel als het ware
desalniettemin
niettegenstaande
het feit dat hij zijn snor
LEVENSGROOT
bij zich droeg
op
zijn ronde
hoofd gezet
de
mannen-bolhoed bolhoed-
verbeelden
een taptoe
-ah ah oe oe
oe oe ah ah
comme ci comme ca
retteketet boem boem
-
aan IMPRESSIES
rustig, nimmer duizelingwekkend,
beschaafd, nimmer provocerend,
oh ja, de kapstok droeg
DAMESSCHOENTJES
CA VA
en de accordeons
drukknopdragende
steeds
groter
wordende bonbons
ZIJ CHANSTEN
-in amitié-
met het manneke
'parbleu, nous chantons
les chansons
des accordeons
nous soufflons, parlons
comme les bonbons de terrasson,
nous sommes
LES ACCORDEONS
de la DORDOGNE
toen zei het manneke
-en streek langs zijn snor-
'adieu, impressions des accordeons',
ik ga, 'adieu mon dieu,
MON COEUR CHANTE
comme une AVEUGLE'
een blinde, zei 't andere
manneke,
ach ja, wie wordt er nu
VERLIEFD
op een accordeon?
de man kamde zijn snor,
en zweeg,
snorde zijn kam,
en zweeg
C'EST CA.
Een boot over de
Dronne
Over de Dronne vaart vader
met zijn zoon, zijn stok drijft
de boot verder
het begint langzaam te regenen,
maar de zoon geniet van de eenden,
vader kijkt naar hem,
ziet de vrolijke blik in zijn ogen
het geluk drijft dichter naar
zijn hart,
de regen deert hem niet,
de stilte van het water zegt genoeg.
Muzikale avondmeditatie
aan de Dronne
Wandelend, glijdend
langs de ziel van mijn bestaan
zie ik ze gaan,
vogels, vluchtige momenten
van geluk,
hun vleugels deinend
op het toeval van de wind
woyéyé, woyéyé,
meegevoerd
over de stroom des levens
tel ik mijn onnoemlijke gedachten,
zittend aan de oever van de Dronne
hoor ik haar stem,
ziel van de Wassoulou,
de caravans naast mij
glijden weg langs de bomen
van het verleden
Afrika, o Afrika,
het bruist in mij,
kedoengtak kedoengtaktak
takken weerkaatsen
de stroom van de muziek,
mijn hart trilt
in opperste verwondering.
De gospelzangeres
Zij zong gospels uit een oude
tijd,
de maan speelde met de wolken,
als een vlam met het duister,
ik voelde de weemoed zingen in mijn hart,
amor, amor, amor, een ster viel,
ik voelde de pijl in mijn hiel
oh, opzienbarende leegte
riep ik tegen de stem van de nacht,
hoeveel sterren vullen jouw bestaan,
hoe vaak zal ik ze horen,
oude gezangen
vanuit het hart van de maan
in de glinstering van de rivier,
Vezère is haar naam
zag ik haar rimpelend gezicht,
dansend in het schuifelend licht.
'Round midnight'
op de camping
'Round midnight' op de drums
van de Dogtroep,
het terras van de zon
werd een 'terras de l'orage'
het vuur spuwen van de ijzeren
draak
viel samen met de bliksemflits
die de lucht in tweëen spleet
toen het publiek wegvluchtte
voor donder en regen,
sloeg de oermens in op de draak
RETTEKETET BOEM BOEM,
de trompetten verstomden,
(Dexter Gordon speelt door),
de rollende donders dreunden
eendrachtig verder
(BOEM BOEM BOEM BOEM,
Dexter Gordon verstomt)
rond middernacht
was de camping vervuld
van een stille slapende kracht,
(de zon breekt door,
zuinig en zacht).
Marionetten van
het verleden
Terrasson, zomers theater
aan de zoete klank van de rivier,
ik kijk terug op jouw heldere blik
geen schimmen maar marionetten
die de avond verzoeken stil te staan,
ik wandel langs de 'voisins de mer',
MARIONETTEN LEVENSECHTE MARIONETTEN,
ik zing nuances,
dragend kleuren en geuren
van een ver verleden,
schittering van vurige sterren,
eenzaamheid van het hart,
stemmen die ik niet kan spreken
Brantome, Afrika aan de Dronne,
de bomen in zwijgende regressie,
Sona Diabete, Oumou Sangare
-walkwomen down the stairs in my ears-
zij brachten een oud verleden terug
Brantome, eenzaamheid
en samenzijn, haar handen,
haar hart, verstrengeld
met de mijne, het mijne.
RIK VAN BOECKEL