door Birgit Spoon
'Pandemonia' is Engels voor Pandemonium, het verblijf van boze duivels; een plek van verwarring. In die verwarring zou een vaste kern van zeven theatermakers, de boze duivels dus, idealiter orde moeten scheppen in de wetenschappelijke chaos. In de door hun gemaakte voorstellingen wordt namelijk het 'waar, waarom en hoe' van wetenschappelijke thema's behandeld.
Theater is een medium bij uitstek waarin kennisoverdracht op een spannende manier kan worden gerealiseerd. Een filmpje of een plaatje laten zien werkt bijvoorbeeld maar één kant uit. De kijker kan dan alleen maar het gebodene behappen zonder direct een vraag te stellen of bedenkingen te uiten. Een theatervoorstelling kan interactief zijn en werken omdat er een direct contact tussen acteur en toeschouwer is. Je wordt uitgedaagd om mee te doen; dingen uitproberen en oplossingen bedenken. De interesse voor een onderwerp wordt vergroot, de nieuwsgierigheid geprikkeld en de aangeboden informatie beklijft beter.
De thema's van de voorstellingen van Pandemonia zijn afkomstig uit
de natuur- en menswetenschappen. Voor een klas kinderen kan het een leuke
afwisseling zijn om een onderwerp uitgelegd te krijgen via een theatervoorstelling.
Het niveau wordt uiteraard op de beoogde doelgroep afgestemd en er wordt
waarachtigheid nagestreefd.
De inhoudelijke gegevens die in de voorstelling worden verwerkt, komen
tot stand na gedegen research van het collectief en in samenwerking met
wetenschappers.
Dit jaar komt onder meer een multicultureel thema aan bod 'Agbhar Bouçzini'.
Hij is 'een vreemd figuur tussen nog vreemdere objecten', afkomstig uit
een ver en mystiek land en lijkt zo zó uit de Haagsche Schilderswijk
of uit de Amsterdamse Albert Cuypstraat te komen. 'Een persoon die van
alles wel wat af weet en daar vrijelijk zijn mening over geeft. Met zijn
charme en ijzersterke wilskracht neemt hij het publiek altijd voor zich
in'. Zulke personages zullen schoolkinderen makkelijk aanspreken en zijn
ook reuze geschikt voor het spelenderwijs overdragen van informatie, getuige
de wel heel brede doelgroep van 4-104 jaar die Pandemonia met de voorstelling
voor ogen heeft.
Om de spanningsboog niet onder druk te zetten, varieert de duur van de
voorstelling tussen de twintig en vijftig minuten.
Tekstschrijven
De vaste tekstschrijver van Pandemonia is Tony Maples, maar de acteurs
hebben nog altijd de ruimte om hun steentje bij te dragen met het gedegen
vóóronderzoek dat zij verrichten. Alles wijst op een collectief
van vaste schrijver, acteurs, techniek, geluid, produktie en freelance
medewerkers waarvan het enthousiasme waarmee zij onderzoek plegen en zich
moeten verdiepen in onderwerpen die voor hen vaak ook nog onbekend terrein
zijn, afstraalt en daarmee ook op de voorstelling. Zij werpen de vragen
'waar, waarom en hoe' op en laten het actieve proces zien waarin tot beantwoording
van de vragen gekomen is.
Pandemonia Science Theatre Nederland maakt al voorstellingen sinds 1989.
Voor het gehele oeuvre ontvingen zij in 1993 de Nationale Techniekprijs
(ƒ 30.000,-) en de Electrontrofee.
Birgit Spoon