VOS ONDER IJS is de derde editie van deze voor het eerst in november
1990 verschenen gedichtenbundel van INGMAR HEYTZE.
De vorige edities verschenen in kleine oplages als 'hardcopy' onder eigen
beheer van de auteur.
INGMAR (1970) debuteerde in november 1989 bij de stichting LIFT
met de dichtbundel "alleen mijn kat applaudisseert" (ISBN 90
71232 10-7)
(update d.d. juli 2005: Dit archiefmateriaal bevat voor een deel vroege en later gewijzigde versies van gedichten)
Wakker
Het is nacht
de woorden lopen
in mijn hoofd
de straten door
huizen slapen
tuinen zwijgen
wegen ruisen
treinen zweven
ik moet waken
ik moet vechten
tegen duizend mooie dromen
ik moet wachten
tot de woorden
eindelijk zijn thuisgekomen
Galilei
Waarom kijkt er niemand om
zich heen?
Het is natuurlijk niet zoals het is
het is meer hoe je het bekijkt
een voorbeeld:
op jouw kamer zwijgt de tijd
waarom zijn we al lang vergeten
altijd als ik bij je wegga
valt de nacht als een verstrooide steen
wie gelooft dan nog die onzin
over draaiende planeten?
Keerpunt
Alleen en alles afgesloten.
School voorbij, vriendin de hort op,
hart op slot: gedichten vol.
Toen moest ik mee naar Ameland.
We zijn nog bijna doodgevroren
op het strand. Een zware dag.
We rolden in ons stapelbed.
Ik wist dat jij beneden lag.
Plots gaf het donker me een
hand
die zei: ik vind je lief, die vroeg
waarom ben je zo bang?
Ik kan je, wat ik toen niet
kon
nu wel vertellen dat ik van je hield
dat ik je dankbaar ben
dat ik die nacht opnieuw begon.
Droom I
Ik droomde dat je dood was.
Iedereen liep rond in zomergoed
terwijl een sneeuwstorm woedde.
Jij lag naakt voor onze voordeur
op dezelfde plaats waar ik altijd
de vuilniszakken buiten zet.
Als van grote hoogte gevallen
lag jij stil en stond ik daar.
De sneeuw bleef zitten in je haar
en ging pas smelten op mijn bed.
Droom II
Er stond een vrouw
onder de douche te huilen.
Dat was handig, zei ze,
Zo zag niemand haar verdriet.
Of ik?
ik loog en zei van niet.
Droom III
Als je droomt
van de woestijn
ligt 's ochtends vaak
je bed vol zand.
Ik droomde laatst
van een oase.
Erotiek
We liggen
als schelpjes
op elkaar
tevreden
in het warme zand
totdat het weekdier
thuiskomt.
Rage
Mannen kopen teddyberen
geldig als een stropdas.
Ambtenaren, witte boorden,
zakenlieden: aktetas
met veel papier en knuffeldier.
Naar kantoor? De beer gaat mee.
En wie durft er bij Bart Smit
te vragen
ja maar kunnen ze nog praten,
zijn ze wel zo lief als vroeger,
ruiken ze naar mama?
En mogen ze mee naar bed?
Ik wel en in verkopersblikken
en wat steels onder de toonbank
werd het stil alarm aangezet.
Overdrijver
Hij doet en is van alles te
veel
hij kijkt je veel te eerlijk aan
te lang vooral, hij geeft
van die hardhandige handen
ook lacht hij te hoog.
En toen hij verliefd werd
sloop hij naar haar venster
en gooide voorzichtig
een baksteen door het raam.
Snuf
Een nacht heb ik met haar
geslapen
en verkouden dat ze was!
Bij mijn tedere genie
kwam ze tot een daverend orgas-
TSJIE
(Heytze/Oosterhout)
Tip
Tegenwoordig
schrijf ik mijn brieven
op maandverband
dan denkt ze nog eens aan
me
als ze de W.C. staat te ontstoppen
Spits
De rotonde
slingert als een oordeel
auto's alle windrichtingen in.
Lood slaat in de hersens
van de lemming met het gaspedaal.
A-weg
B-weg
C-weg
geen uitweg.
Ter geruststelling
Schrik niet
als je iemand hoort praten
tegen bomen
in het park
schrik niet
als je twee doden ziet lopen
innig met elkaar
verarmd
schrik niet
als je je hart voelt kloppen
van wanneer, waarom,
hoe lang
schrik niet
als je ooit mocht lezen
wat je altijd
had gedacht:
er is niet in je hoofd gekeken.
Prikkebeen
Je ziet het al
aan mijn gezicht
die lieve glimlach
om de mond
ik zou nog kwispelen
als ik kon
is dat soms
iets voor jou?
Vergeet het.
Ik verzamel meisjes
en af en toe moeders
ik prik ze op
als vlinders zo mooi
en minstens net zo wreed -
Psychose
Angstig hoe ze gisteravond
haar balkondeur opengooide
en begon te schreeuwen
dat ze werd bespioneerd
grappig hoe geamuseerde buren
voor hun raam verschenen
zielig hoe ze rede voerde
woorden zocht en weer verloor
stukliep op gejoel en lachen
om haar vrees die waarheid werd
vreemd dat ze niet is gesprongen:
meisje heeft zich gek verklaard.
Het laatste bed
Als kind had je een eigen
leven
op je kleine jongenskamer
met de grote deur vol stickers
die de wereld buitensloot
met je beer tussen de dekens
lag je in een glanzend ei
van fantastie, je hebt altijd
geslapen in een soort van boot
dit alles komt gewoonlijk
bij je op
in onbekende bedden
zoals nu - van een vreemd lichaam
krijg je slaperig een zoen
het liefste meisje voor vanavond
alsof zij je kan bewaren
voor je allerlaatste bed
in ziekenhuis of paviljoen
Briefcase Blues
Dit hotel heeft duizend kamers
duizend lichten in de nacht
hang je jas maar aan de kapstok
er is al op je gewacht
je bent hier niet voor niets
gekomen
je hebt net als iedereen
een grote koffer vol met dromen
voor de rest ben je alleen
je loopt je leven lang te zeulen
ziek en mateloos vermoeid
want de koffer vol met dromen
is al met je hand vergroeid
een mens kan kiezen wat hij
wil,
een mens heeft bitter weinig keus
je eindigt hier in dit hotel
met een fles whisky voor je neus
of je dwaalt maar door de straten,
gooit je koffer van de brug
niemand die er wat om geeft
dus maak het kort en doe het vlug
dit hotel heeft duizend kamers
alle sleutels ben ik kwijt
aan het leven hier gebonden
door de eigen eenzaamheid
het is de lekkende verwarming
zeven dagen lang slecht weer
ik heb nog bijna niets gevonden
en ik zoek allang niet meer
in heel mijn leven niets gevonden
en ik zoek allang niet meer.
Voor de verslagenen
Hang een gedicht
aan de muur in je hoofd
als je ooit de tragiek
van je leven erkent
je bent al verslagen
nog voor je kon vechten
je zal nooit begrijpen
waarom je hier bent
hang een gedicht
aan de muur in je hoofd
doe de wereld de deur uit
en wees nu maar stil
loop er om heen
doe een pas achteruit
gedichten zijn vensters
voor wie vensters wil
Vos onder ijs
Deze winter, bij het schaatsen:
vos onder ijs.
Twee dode ogen keken op
alsof hij zo omhoog zou springen
met open bek
als het plotseling zomer werd.
Ik vlucht voor honderd boeren.
Water breekt.
Ik zwem mij langzaam dood.
Er is geen hoop, geen ademnood
voor het langst.
Ik voel niet eens meer angst.
Mijn laatste woorden zijn
gedacht:
ik kan niet meer
en spreken gaat niet hier.
Het is eenzaam. Aan deze kant.
Van het papier.
Het is zo eenzaam hier