His Master Choice: ECM

terug	HIS MASTER CHOICE: ECM Voor DiZijn bewerk ik graag een Stage-artikel. Muziekfreaks die geloven in een hoge muzikale aaibaarheid gelinkt aan een professionele invulling komen zeker aan hun trekken bij het Duitse label ECM-Records (Edition of Contemporary Music), opgericht in 1969 door producer Manfred Eicher. ECM maakt met sprankelende en originele composities zijn opwachting bij de melomanen. Gebeten ontdekkers en meerwaardezoekers die creatieve oorspijs prefereren boven monotone ritmes of ijl gepriegel van voorspelbare synthesizers kunnen bij ECM een authentieke schatkamer betreden. Liefhebbers van soft-esotherische engelenkoren, doorgegeven boodschappenlijsten of 'in de geest van Mozart' kirrende dolfijnen wenden zich uiteraard beter tot de afdeling waspoeder van de plaatselijke grootgrutter! Zoveel is zeker: ECM is een openlijke verleider. De ongemeen heldere opnametechnieken van producer Manfred Eicher laten een enorme muzikale rijkdom op de bewuste muziekliefhebber los, kwaliteit drijft gewoon boven. Jazz, Pop, Klassiek, Folk en Wereldmuziek krijgen hoofdletters mee, versmelten tot een kroes van hoogstandjes. Zet hem op... die hoofdtelefoon en verdwaal in uitgepuurde klank en onverwachte invalshoeken. Beweeg tussen fluisterklanken en virtuoze soli. Hoor broeierige soundtracks naast sacrale klanken. Boeiende losbandigheid en koele beheersing vragen uw aandacht. Er is meer... ECM pakt zelfs uit met eigentijdse dance en techno: Nils Petter Molvaer zorgt voor de uitdaging met KHMER (ECM 1560). Uitproberen! Drum'n'bass en jungle zijn uitnodiging. Tegenstanders van ECM kunnen niet langer brulboeien over 'te glad', 'te gepolijst' of 'te clean'... Ieder miertje zijn kliertje ? In stress-tijden is onthaasting een magische sleutel wil een mens nog functioneren zonder Prozac of kwalijke snoepjes. De lade van de ECM-player wil wel eens een relaxerende oplossing aanreiken, al lijkt het er nog niet op dat het marktaandeel van de rustgevende muziek substantieel zal stijgen. Lawaai en pokkeherrie zijn helaas nog teveel in. EEN GREEPJE UIT DE AUDITIEVE SNOEPJESTROMMEL: Het straalschijfje SELECTED SIGNS 1 (ECM1650) verdwijnt in de lade... Veertien tracks vormen een staalkaart vol eigenzinnige en karaktervolle muziek. ECM werkt niet toegesneden op het gehoor van eventuele fans, wel met volbloedklanken en die zijn er om te ontginnen! Even een willekeurge trits overlopen ? 1.SVANTETIC ( uit LITANIA: ECM 1636) TOMASZ STANKO SEPTET: Muziek van de Poolse progressieve bandleider, die zowat 40 soundtracks schreef, hier gebracht door trompettist Stanko bijgestaan door Bobo Stenson aan de piano, Palle Danielson op bas, functionele Jon Christensen aan de drums en aan de pijpen (geen Clinton) wel Bert Rosengren en Joakim Milder. Ijzersterke muziek vol emotie verhaalt over gedrevenheid in levendig samenspel. 2.GORRION (uit CITE DE LA MUSIQUE: ECM 1616) DINO SALUZZI: Argentijnse meester op bandoneon. Meteen pakt een yup onder de DiZijn-lezers uit met 'Tango Nueva'. Intelligent baasje, maar deze muziek overstijgt dit nietszeggend etiket door zijn bezieling en authenticiteit. Op dit straalschijfje is ook zoon José Saluzzi op acoustische gitaar te horen naast Marc Johnson op bas. Knap in zijn eenvoud. 3.MORNING (uit NORTH STORY: ECM 1596) MISHA ALPERIN: Het langoureuse komt uit de boxen nevelen. Spaarzame pianoklanken versluieren de stilte.Tenor, bas en drums zijn behoedzaam. Een weemoedig en verstillend klankverhaal, loepzuiver opgenomen.Tore Brunborg op tenorsax weet eveneens te ontroeren. 4.TALE OF SAVERIO ( uit ANA: ECM 1611) RALPH TOWNER: Klassieke gitaar verhaalt sprookje. Ralph Towner bewijst eens te meer een ongemeen knappe en boeiende techniek te beheersen. Meesterschap met een heel eigen klankkleur. Hier spreekt de snob van design-music! Wij houden het gewoon op: klasse! 5.PATCH OF LIGHT (uit HYPERBOREAN: ECM 1631) ARILD ANDERSEN: Bij ECM zijn er wel meer bassisten die leader of the band zijn (Dave Holland, Miroslav Vitous, Barre Philipps, Eberhard Weber e.a) zonder meteen te vervallen in kwaaie kunstjes of voorspelbare en dus goedkope solo's. Deze track is zoet van opbouw, geen agressie maar een melodieuze sfeerschepping. Met strijkers en ritselende percussie die evolueren naar tragiek en onderhuidse spanning. Mooi en uitdagend zoals zeer veel ECM-klanken. 6.MORNING HEAVY SONG (uit LEOSIA:ECM 1603) TOMAZ STANKO: Stanko: trompet, Bobo Stenson: piano, Anders Jormin: bas & Tony Oxley: drums. Pioniers met een onmiskenbare technische bagage om vrij te improviseren richting orde in de chaos. Wat een beheersing. 7. CREATURE TALK (uit SMALL LABYRINTHS: ECM 1559) MARILYN MAZUR (percussie) & AUDUN KLEIVE (drums). Een korte dialoog op zoek naar verhalende ritmes. Spannend. 8. DESOLATION SOUND (uit CANTO: ECM 1635)CHARLES LLOYD: De tenor van Lloyd maakt de piano van Bobo Stenson het hof, Anders Jormin onderlijnt op bas terwijl Billy Hart spaarzame drumpatronen weeft. Zwoel genoeg om een nachtje door te zakken met deze CD. Voor ondergetekende graag een whisky-puur. Proefde onlangs en voortrefflijke Japne Miyagikyo 9.MOTHERLESS CHILD (uit IN FULL CRY: ECM 1617) JOE MANERI: Goeie jazz is poëzie of ECM. De electrische viool van Mat Maneri daagt uit. John Lockwood op bas en Randy Peterson aan de vellen reageren ad-rem. Joe Maneri herschrijft met zijn tenor het diepgravende. 10. PAST PRESENT ( uit ANGEL SONG: ECM 1607) KENNY WHEELER: Kenny Wheeler (flugel), Lee Konitz (alt sax), Bill Frisell (gitaar) en Dave Holland (bas): vier giganten die spiralen in beheersing en emotie. Hier komt een van de geheimen van ECM bovendrijven: het narratieve als stijlfiguur. Bill Frisell (terug bij ECM) vertelt een muzikale legende. Flugel, sax en britse bas beamen. 11. SIEGFRIED AND ROY ( uit CIRCA: ECM 1622) MICHAEL CAIN: Pianist Michael Cain met trompettist Ralph Alessi en saxofonist Peter Epstein.Meer moet dat niet zijn. 12.FREE ABOVE SEA ( uit ONENESS: ECM 1637) JACK DE JOHNETTE: Nog eens Michael Cain aan de toetsen, Don Alias brengt de percussie tot leven terwijl Jack De Johnette aan de drums voelbaar verheerlijkt. Jerome Harris bouwt uitgerokken gitaarklanken in de ruimte. Een vinnig werkstuk. 13. SLEEP SAFE AND WARM (uit LITANIA, MUSIC OF KRZYSZTOF KOMEDA: ECM 1636) TOMASZ STANKO & TERJE RYPDAL. De herkenbare Stanko trompet in de verf gezet door de bescheiden maar o zo miie inbreng van gitarist en ECM-oudgediende Terje Rypdal. 14. NOTHING EVER WAS, ANYWAY (uit NOTHING EVER WAS, ANYWAY, MUSIC OF ANNETTE PEACOCK: ECM 1626/27) Marilyn Crispell aan de piano, Gary Peacock plukt de bas en meester Paul Motian bespeelt de (ingehouden) drums. Muziek voor een mistig landschap na een afscheid. Huiverlijnen doorkruisen de melancholische noten. Dit is herfstwaartse maar schitterende muziek voor romantici, verliefden en stille naturen. Oef... Al met al een straalschijfje dat naar de strot grijpt. Nog zo'n geheim van ECM: creatief musiceren komt uit het hart. Ook het hoeswerk van ECM heeft wereldklasse: onbedorven fotografie, sobere belettering in een persoonlijke huisstijl. Liefhebbers moeten maar eens het boek 'ECM-Sleeves of Desire' op de kop zien te tikken.(ECM 150 0002) Internetters: www.ecmrecords.com.En zeggen dat er nog zoveel meer wacht:o.a. 'La Scala' van Keith Jarrett,'A Closer Vieuw' van Ralph Towner, 'Litany' van Arvo Pärt... Of 'Garden of Mirrors' van Stephan Micus, deze keer laat de klankmeester proeven uit de vaatjes van Afrika. De Bolombatto en de Sinding (Gambiaanse harpen) komen zijn exotisch instrumentarium en persoonlijke zegging versterken. Stephan Micus blijft enig. En dat is het derde geheim van ECM: unieke musici met unieke muziek voor een uniek publiek. Welkom in de club! De ECM-catalogus is puur en getuigt van een vrij zeldzame maar (h)eerlijke artistieke eigenzinnigheid. Ook voor wat de vormgeving betreft. De ware liefhebber van fraai ogende covers en schitterende onbedorven fotografie (o.a. van Dieter Rhem, Lajos Keresztes of Tadayuki Naito) moet het estetisch ECM-boek 'Sleeves of Desire' van uitgeverij Lars Müller Publishers (ISBN-3-906700-85-2) te pakken zien te krijgen. Dit boek geeft een fraai staaltje van de professionele ECM aanpak die producer Manfred Eicher voorstaat. Gewoon knap. En... er werd nog niets over de muzikale invulling geschreven. ECM: Muzikaal is ECM een eigenzinnig ( eigen + zinnig) huis met verschillende kamers. Gastvrije oorden die verschillende stromingen vertegenwoordigen. Op één rijtje ? Onmogelijk ! Zo eng valt deze platenfirma niet te duiden want de subgenres bij ECM fluctueren door elkaar zodat afgebakende krijtlijnen onbestaand zijn. ECM is ook geen krabbenmand of een labyrint maar wel een dynamisch en dus springlevend muziekhuis waarbij kwalititeit en inventiviteit primeren. Meteen kan ook geschreven worden dat ECM geen hermetische doos is noch een verzamelmap voor freaks. Kwaliteit staat voor iedereen open ook al kent onze reguliere wereld te vaak de dictatuur van de middelmaat. Om een en ander te duiden toch even enkele segmenten aangestipt schijnbaar geplukt uit de bop en de hardbop. Of is het hart-bop ? Bij ECM lijkt niets wat het is omdat de toegevoegde waarde steeds aanwezig is. Zegt de fan ! Volledigheid is niet het beoogde: DE PIANO-SOLISTEN: In deze zijn de namen van de protagonisten welluidend: Keith Jarrett, door tegenstanders de pianoneuker gedoopt omdat hij vaak hijgend en kreunend tegen de vleugel aanschurkt, spant wel de kroon. Beluister zijn gekend 'Köln Concert'(ECM 1064/65) of zijn solo-concerten in 'Bremen en Lausanne' (ECM 1035-37). Al bestaat er nog veel meer van deze gigant. Zo is er de beklijvende uitvoering van de 'Sacred Hymns' van mysticus G.I.Gurdjieff. Een ontroerende CD. Wie er niet genoeg van krijgt kan zich de 'The Sun Bear Concerts' (ECM1100) aanschaffen op 6 CD's, of 'The Blue Note, Complete Recordings' (ECM 1575) op evenveel straalschijfjes. En zeggen dat deze toetsenist ook nog met Clavecimbel 'Book of Ways'(ECM1344/45) en kerkorgel 'Spheres' (ECM1302) uitpakt. Onnavolgbaar ook al valt er wel commentaar te rapen over publicitis en gebrek aan bescheidenheid. Maar de ware liefhebber heeft daar terrecht geen boodschap aan, zelfs niet als er als toetje nog uitgepakt wordt met symfonisch orkest zoals in 'In The Light' (ECM 1033/34). Chick Corea van Return to Forever doet kwalitatief niet onder met zijn 'Piano Improvisaties (ECM 1014 & 1020) al moet je de man beslist ook eens beluisteren bijgestaan door cellist Fred Cherry en violist Ida Kavafian op de CD 'Children's Songs' (ECM 1267).Maar goed, we hadden het over de pianisten die hun instrument tot nadenken weten te stemmen. Paul Bley bracht 'Open, To Love' uit (ECM 1023), alweer een indringend werkstuk. De pianisten zijn bij ECM ongemeen boeiend, volg maar : Jan Hammer, Misha Alperin, John Taylor, Ketil Bjørnstad enz. Vergeet daarbij de grote dame Carla Bley niet, maar die wordt straks nader belicht... DE VRIJE IMPROVISATIES: Hier wordt niet gedacht aan 'Free Jazz' of het oeverloze 'Free Thing', de chaos hoeft niet zo nodig want niet wil zeggen dat ECM zichzelf vastpint op nodeloze herhalingen of voorspelbare concepten. Er is ruimte zat voor improviserende musici die humor aan een verfrissende partituur weten te linken. Neem nu een meester 'blower' als Lester Bowie. Als trompettist èn bandleider van 'Art Ensemble Of Chicago' (ECM: 1273, 1211/12, 1126 en 1167)of 'The Brass Fantasy ' (ECM 1326, 1246/47 en 1296) weet deze man ongemeen boeiende composities neer te zetten terwijl ook covers zorgen voor hoogstandjes. Zijn 'The Great Pretender' of 'Blueberry Hill' spreken terzake boekdelen. Ook andere namen schrijven geschiedenis doior hun persoonlijke aanpak en klankkleur. Probeer eens volgende CD's uit: - 'Afternoon of a Georgia Faun' (ECM 1004) van Marion Brown. - 'Conference of the Birds'(ECM 1027) van het Dave Holland Quartet. - ' Gnu High' (ECM 1069) van Kenny Wheeler. BASSISTEN: Bij ECM zijn vaak bassisten leader of the band.Grote jongens van dienst zijn: de Brit Dave Holland (ooit bij Miles Davis maar nog steeds zonder kapsones), Miroslav Vitous, Barre Philipps, Eberhard Weber e.a. Solisten die niet meteen te vervallen in voorspelbare kunstjes of goedkoop maniërisme. De ondersteunende rol wordt verlaten voor een virtuoze hoofdrol. Naar verluidt is producer Manfred Eicher een bass-minnaar, wat een en ander zou verklaren. Voor ons niet gelaten. Volgende bass-snoepjes wachten op een kennismaking met je gehoor: - 'Emerald Tears'(ECM 1109) van Dave Holland. - 'Aquarian Rain' (ECM 1451) van Barre Philips (percussie Alain Joule). - 'Emergence' (ECM 1312) van Miroslav Vitous. - 'Pendulum' (ECM 1518) van Eberhard Weber. ECM NEW SERIES Gedurfde muziek van schitterende componisten en dito uitvoerders. Alweer Keith Jarrett in een glansrol aan de clavecimbel met de muziek van grootmeester Johann Sebastian Bach. Conservatieve liefhebbers van klassieke muziek mogen wat mij betreft moord en brand schreeuwen: nu! Beluister in deze reeks ook Brahms of de gedichten van Hölderlin. Ook een minimalist als Steve Reich kan in deze nieuwe serie zijn ei kwijt. Terwijl het fameuze Hilliard Ensemble ook al zijn opwachting maakt. Beluister zeker de parel 'Officium' (ECM 1525) met de Noorse saxofonist Jan Garbarek. Live in de kathedraal van Koekelberg was dit het mooiste concert dat ondrgetekende ooit mocht hore, een onroerende aangelegenheid. Een hedendaags componist als Arvo Pärt komt in deze serie eveneens aan zijn trekken naast een vocaliste als Meredith Monk, waarover straks meer. Kennis maken met dit nieuw onderdeel van ECM kan best via de aanbevolen CD: 'ECM New Series, Anthology' (ECM 1405). WERELDMUZIEK: Een progressief bedrijf zoekt niet naar hapklare brokken of gevonden vreten maar staat open voor authentieke en vaak gedurfde muziek. Het exotische kan daarbij een voorname rol spelen. Stephan Micus is hier een boegbeeld, een multi-instrumentalist met een persoonlijke aanpak. Dertien CD's zijn meer dan een staalkaart met intrigerende instrumenten als: Bolombatto, steel drums, sinding, shakuhachi, suling, nay, tin whistles, Bavarian zither, sattar, flowerpots, dilruba, kortholt, ku un ki, ballast-strings, Balinese gong, sho, dulcimers, guitars, enz. Deze Duitse musicus heeft bovendien een indringende en erg emotionele stem. Zijn sacrale liederen van de CD 'Athos' (ECM1551) zijn van een verstillende schoonheid. Ontdek via deze man de ganse wereld in een waaier van uitgepuurde klank en doorvoelde muziek. Stephan Micus is een dichterlijke ziel die zich blijkbaar me veel gemak elk instrument eigen maakt. Heel bijzonder is zijn CD 'The Music of Stones'(ECM 1384) waarin marmeren blokken en stenen platen voor wonderlijke muziek zorgen. Andere wereldmuziek komt van : Codona, Rabih Abou-Khalil, Anouar Braham, Dino Saluzzi, Shankar, Pierre Favre Ensemble, Ustad Fateh Ali Khan, Nana Vasconcelos, of Egberto Gismonti. Stuk voor stuk klassebakken met aangrijpende en originele-rootsmuziek. Steve Tibbetts verdient extra aandacht .DAMES: Meredith Monk en haar groep (of is het een roedel?) brengen boventonen. Live durft deze grote dame ruglings op de planken te liggen om met spiralende en bezwerende stem te zingen tussen flarden cello, orgel, viool, bas of piano. Acht CD's vertellen haar merkwaardig verhaal: 'Volcano Songs' (ECM 1589), ' Facing North' (ECM 1482), ' Do you Be' (ECM 1336), 'Atlas' (ECM 1491 & 1492), 'Book of Days' (ECM 1399), Turtle Dreams (ECM 1240) en het schitterende album 'Dolmen Music' (ECM 1197). Carla Bley is een andere ster, als pianiste, componiste en Big Band leidster, bij ECM. Haar CD's verschijnen zelfs op een apart onderlabel: WATT. Probeer eens haar duet met bassist Steve Swallow uit: 'Duets' (WATT20). En uiteraard ook haar onvolprezen 'Escalator Over the Hill' (JCOA 839 310-2) met John McLaughlin op gitaar, Jack Bruce (ex-Cream)op bas, Charlie Haden eveneens op bas, Paul Motian op drums, Gato Barbieri op sax, Enrico Rava en Don Cherry op trompet, enz. Een dubbel CD die staat als een modern huis en de luisteraar uitdaagt met zijn vele knipoogjes en complexe muziek. Wie onder de indruk is moet zeker het werk van deze grote componiste verder verkennen. Tips: ' Sextet'(WATT 17) en 'Dinner Music'. "Ook haar dochter Karen Mantler loont de moeite..." oppert de sexist die domweg over het hoofd ziet dat oo Karen een verfijnd muzikaal aanbod aanreikt, uitnodiging is de CD 'Karen Mantler & Her Cat Arnold' (XtraWATT 5) Nog eens een ondermerk..? ECM deint uit. De ECM-dames realiseren tijdloze en dus originele muziek waarbij klassieke muziek, flarden jazz en onvervalste folk van de partij zijn. Beluister ook eens de CD ' Exile'(ECM 1524) van Sidsel Andresen. GITARISTEN: Indien solisten belangrijk zijn kan een mens uiteraard het verschijnsel gitarist niet onder tafel vegen (boze tongen beweren dat ze dat zelf wel kunnen). Waar we in ons landje moeten tevreden zijn met enkele namen (Gilbert Isbin, Philip Catherine, Eric Neels of Raphaël Schillebeeckx) kan ECM terugvallen op een ganse meute: John Abercrombie, Keith Rowe, Terje Rypdal, Mick Goodrick, Bill Connors, Steve Eliovson, Bill Frisell, Ralph Towner, Egberto Gismonti, Pat Metheny, Eivind Aarset, enz. De schatkamer wacht op je luisterde oren ! WORKS: Een vijftiental CD's reiken telkens een greep uit het werk van een artiest aan. Een soort voorstelling van de prijsbeestjes die de ECM-stal rijk is: John Abercrombie, Lester Bowie, Gary Burton, Chick Corea, Jack Dejohnette, Bill Frisell, Jan Garbarek, Egberto Gismonti, Keith Jarrett, Pat Metheny (deel 1 & 2),Terje Rypdal, Ralph Towner, Collin Walcott & Eberhard Weber maken de dienst uit. Inspelen op onverwachte invallen en creatieve kruisbestuivingen is bij ECM blijkbaar de hoofdregel èn huisstijl. ECM-Records linkt muzikale verbeelding aan doorleefde techniek. Dat wil zeggen: terwijl de rechterhemisfeer een loopje neemt met eigenzinnige notenbalken weet de andere hersenhelft verdomd goed hoe creatieve composities en schitterende klanken samengaan. Er is dus leven voorbij de middelmaat. RARUM: Sinds kort is er nu ook de RARUM-reeks,sommige musici vonden reeds meer dan 3 decennia geleden onderdak in het wonderlijke ECM-huis, enkelen zelfs met een exclusief contract. Kwaliteit zat en daar werd nu uit geput voor een reeks 'compilaties'. Neen, geen 'Golden Oldies' met twee hitnummers en en dozijn b-kantjes. Zo werkt men niet bij ECM, in overleg met de verschillende musici werd een representatieve staalkaart samengesteld. Uiteraard met inspraak inzake het concept, waarbij persoonlijke voorkeuren en invullingen goed aan bod kwamen. Respect heet zoiets. Sinds kort zijn de eerste 8 CD's op de markt: Art Ensemble of Chicago, Gary Burton, Chick Corea, Bill Frisell, Jan Garbarek, Keith Jarrett, Terje Rypdal en Bobo Stenson. Nog verwachte hoogvliegers: Arild Andersen, Carla Bley, Egberto Gismonti, Dave Holland, Pat Metheney, Paul Motian, David Sanderling, Thomas Stancko, John Surman en wonderbassist Eberhard Weber. Evenveel uitstekende uitnodigingen om musici en ECM-cataloog beter te leren kennen. Nu nog het prijskaartje wat laten zakken...en deze jongen wat meer recensiemateriaal bezorgen. Dank bij voorbaat. GEERT VERBEKE Juli 2002 http://www.ecmrecords.com

HIS MASTER CHOICE: ECM

Voor DiZijn bewerk ik graag een Stage-artikel. Muziekfreaks die geloven in een hoge muzikale aaibaarheid gelinkt aan een professionele invulling komen zeker aan hun trekken bij het Duitse label ECM-Records (Edition of Contemporary Music), opgericht in 1969 door producer Manfred Eicher. ECM maakt met sprankelende en originele composities zijn opwachting bij de melomanen. Gebeten ontdekkers en meerwaardezoekers die creatieve oorspijs prefereren boven monotone ritmes of ijl gepriegel van voorspelbare synthesizers kunnen bij ECM een authentieke schatkamer betreden. Liefhebbers van soft-esotherische engelenkoren, doorgegeven boodschappenlijsten of 'in de geest van Mozart' kirrende dolfijnen wenden zich uiteraard beter tot de afdeling waspoeder van de plaatselijke grootgrutter!

Zoveel is zeker: ECM is een openlijke verleider. De ongemeen heldere opnametechnieken van producer Manfred Eicher laten een enorme muzikale rijkdom op de bewuste muziekliefhebber los, kwaliteit drijft gewoon boven. Jazz, Pop, Klassiek, Folk en Wereldmuziek krijgen hoofdletters mee, versmelten tot een kroes van hoogstandjes. Zet hem op... die hoofdtelefoon en verdwaal in uitgepuurde klank en onverwachte invalshoeken. Beweeg tussen fluisterklanken en virtuoze soli. Hoor broeierige soundtracks naast sacrale klanken. Boeiende losbandigheid en koele beheersing vragen uw aandacht. Er is meer... ECM pakt zelfs uit met eigentijdse dance en techno: Nils Petter Molvaer zorgt voor de uitdaging met KHMER (ECM 1560). Uitproberen! Drum'n'bass en jungle zijn uitnodiging. Tegenstanders van ECM kunnen niet langer brulboeien over 'te glad', 'te gepolijst' of 'te clean'... Ieder miertje zijn kliertje ?

In stress-tijden is onthaasting een magische sleutel wil een mens nog functioneren zonder Prozac of kwalijke snoepjes. De lade van de ECM-player wil wel eens een relaxerende oplossing aanreiken, al lijkt het er nog niet op dat het marktaandeel van de rustgevende muziek substantieel zal stijgen. Lawaai en pokkeherrie zijn helaas nog teveel in.

EEN GREEPJE UIT DE AUDITIEVE SNOEPJESTROMMEL:

Het straalschijfje SELECTED SIGNS 1 (ECM1650) verdwijnt in de lade... Veertien tracks vormen een staalkaart vol eigenzinnige en karaktervolle muziek. ECM werkt niet toegesneden op het gehoor van eventuele fans, wel met volbloedklanken en die zijn er om te ontginnen! Even een willekeurge trits overlopen ?

1.SVANTETIC ( uit LITANIA: ECM 1636) TOMASZ STANKO SEPTET:
Muziek van de Poolse progressieve bandleider, die zowat 40 soundtracks schreef, hier gebracht door trompettist Stanko bijgestaan door Bobo Stenson aan de piano, Palle Danielson op bas, functionele Jon Christensen aan de drums en aan de pijpen (geen Clinton) wel Bert Rosengren en Joakim Milder. Ijzersterke muziek vol emotie verhaalt over gedrevenheid in levendig samenspel.

2.GORRION (uit CITE DE LA MUSIQUE: ECM 1616) DINO SALUZZI:
Argentijnse meester op bandoneon. Meteen pakt een yup onder de DiZijn-lezers uit met 'Tango Nueva'. Intelligent baasje, maar deze muziek overstijgt dit nietszeggend etiket door zijn bezieling en authenticiteit. Op dit straalschijfje is ook zoon José Saluzzi op acoustische gitaar te horen naast Marc Johnson op bas. Knap in zijn eenvoud.

3.MORNING (uit NORTH STORY: ECM 1596) MISHA ALPERIN:
Het langoureuse komt uit de boxen nevelen. Spaarzame pianoklanken versluieren de stilte.Tenor, bas en drums zijn behoedzaam. Een weemoedig en verstillend klankverhaal, loepzuiver opgenomen.Tore Brunborg op tenorsax weet eveneens te ontroeren.

4.TALE OF SAVERIO ( uit ANA: ECM 1611) RALPH TOWNER:
Klassieke gitaar verhaalt sprookje. Ralph Towner bewijst eens te meer een ongemeen knappe en boeiende techniek te beheersen. Meesterschap met een heel eigen klankkleur. Hier spreekt de snob van design-music! Wij houden het gewoon op: klasse!

5.PATCH OF LIGHT (uit HYPERBOREAN: ECM 1631) ARILD ANDERSEN:
Bij ECM zijn er wel meer bassisten die leader of the band zijn (Dave Holland, Miroslav Vitous, Barre Philipps, Eberhard Weber e.a) zonder meteen te vervallen in kwaaie kunstjes of voorspelbare en dus goedkope solo's. Deze track is zoet van opbouw, geen agressie maar een melodieuze sfeerschepping. Met strijkers en ritselende percussie die evolueren naar tragiek en onderhuidse spanning. Mooi en uitdagend zoals zeer veel ECM-klanken.

6.MORNING HEAVY SONG (uit LEOSIA:ECM 1603) TOMAZ STANKO:
Stanko: trompet, Bobo Stenson: piano, Anders Jormin: bas & Tony Oxley: drums. Pioniers met een onmiskenbare technische bagage om vrij te improviseren richting orde in de chaos. Wat een beheersing.

7. CREATURE TALK (uit SMALL LABYRINTHS: ECM 1559) MARILYN MAZUR (percussie) & AUDUN KLEIVE (drums).
Een korte dialoog op zoek naar verhalende ritmes. Spannend.

8. DESOLATION SOUND (uit CANTO: ECM 1635)CHARLES LLOYD:
De tenor van Lloyd maakt de piano van Bobo Stenson het hof, Anders Jormin onderlijnt op bas terwijl Billy Hart spaarzame drumpatronen weeft. Zwoel genoeg om een nachtje door te zakken met deze CD. Voor ondergetekende graag een whisky-puur. Proefde onlangs en voortrefflijke Japne Miyagikyo

9.MOTHERLESS CHILD (uit IN FULL CRY: ECM 1617) JOE MANERI:
Goeie jazz is poëzie of ECM. De electrische viool van Mat Maneri daagt uit. John Lockwood op bas en Randy Peterson aan de vellen reageren ad-rem. Joe Maneri herschrijft met zijn tenor het diepgravende.

10. PAST PRESENT ( uit ANGEL SONG: ECM 1607) KENNY WHEELER:
Kenny Wheeler (flugel), Lee Konitz (alt sax), Bill Frisell (gitaar) en Dave Holland (bas): vier giganten die spiralen in beheersing en emotie. Hier komt een van de geheimen van ECM bovendrijven: het narratieve als stijlfiguur. Bill Frisell (terug bij ECM) vertelt een muzikale legende. Flugel, sax en britse bas beamen.

11. SIEGFRIED AND ROY ( uit CIRCA: ECM 1622) MICHAEL CAIN:
Pianist Michael Cain met trompettist Ralph Alessi en saxofonist Peter Epstein.Meer moet dat niet zijn.

12.FREE ABOVE SEA ( uit ONENESS: ECM 1637) JACK DE JOHNETTE:
Nog eens Michael Cain aan de toetsen, Don Alias brengt de percussie tot leven terwijl Jack De Johnette aan de drums voelbaar verheerlijkt. Jerome Harris bouwt uitgerokken gitaarklanken in de ruimte. Een vinnig werkstuk.

13. SLEEP SAFE AND WARM (uit LITANIA, MUSIC OF KRZYSZTOF KOMEDA: ECM 1636) TOMASZ STANKO & TERJE RYPDAL.
De herkenbare Stanko trompet in de verf gezet door de bescheiden maar o zo miie inbreng van gitarist en ECM-oudgediende Terje Rypdal.

14. NOTHING EVER WAS, ANYWAY (uit NOTHING EVER WAS, ANYWAY, MUSIC OF ANNETTE PEACOCK: ECM 1626/27)
Marilyn Crispell aan de piano, Gary Peacock plukt de bas en meester Paul Motian bespeelt de (ingehouden) drums. Muziek voor een mistig landschap na een afscheid. Huiverlijnen doorkruisen de melancholische noten. Dit is herfstwaartse maar schitterende muziek voor romantici, verliefden en stille naturen. Oef...

Al met al een straalschijfje dat naar de strot grijpt. Nog zo'n geheim van ECM: creatief musiceren komt uit het hart.
Ook het hoeswerk van ECM heeft wereldklasse: onbedorven fotografie, sobere belettering in een persoonlijke huisstijl. Liefhebbers moeten maar eens het boek 'ECM-Sleeves of Desire' op de kop zien te tikken.(ECM 150 0002) Internetters: www.ecmrecords.com.En zeggen dat er nog zoveel meer wacht:o.a. 'La Scala' van Keith Jarrett,'A Closer Vieuw' van Ralph Towner, 'Litany' van Arvo Pärt... Of 'Garden of Mirrors' van Stephan Micus, deze keer laat de klankmeester proeven uit de vaatjes van Afrika. De Bolombatto en de Sinding (Gambiaanse harpen) komen zijn exotisch instrumentarium en persoonlijke zegging versterken. Stephan Micus blijft enig. En dat is het derde geheim van ECM: unieke musici met unieke muziek voor een uniek publiek. Welkom in de club!

De ECM-catalogus is puur en getuigt van een vrij zeldzame maar (h)eerlijke artistieke eigenzinnigheid. Ook voor wat de vormgeving betreft. De ware liefhebber van fraai ogende covers en schitterende onbedorven fotografie (o.a. van Dieter Rhem, Lajos Keresztes of Tadayuki Naito) moet het estetisch ECM-boek 'Sleeves of Desire' van uitgeverij Lars Müller Publishers (ISBN-3-906700-85-2) te pakken zien te krijgen. Dit boek geeft een fraai staaltje van de professionele ECM aanpak die producer Manfred Eicher voorstaat. Gewoon knap. En... er werd nog niets over de muzikale invulling geschreven.

ECM:
Muzikaal is ECM een eigenzinnig ( eigen + zinnig) huis met verschillende kamers. Gastvrije oorden die verschillende stromingen vertegenwoordigen. Op één rijtje ?
Onmogelijk !
Zo eng valt deze platenfirma niet te duiden want de subgenres bij ECM fluctueren door elkaar zodat afgebakende krijtlijnen onbestaand zijn. ECM is ook geen krabbenmand of een labyrint maar wel een dynamisch en dus springlevend muziekhuis waarbij kwalititeit en inventiviteit primeren. Meteen kan ook geschreven worden dat ECM geen hermetische doos is noch een verzamelmap voor freaks. Kwaliteit staat voor iedereen open ook al kent onze reguliere wereld te vaak de dictatuur van de middelmaat.
Om een en ander te duiden toch even enkele segmenten aangestipt schijnbaar geplukt uit de bop en de hardbop. Of is het hart-bop ? Bij ECM lijkt niets wat het is omdat de toegevoegde waarde steeds aanwezig is. Zegt de fan ! Volledigheid is niet het beoogde:

DE PIANO-SOLISTEN:
In deze zijn de namen van de protagonisten welluidend: Keith Jarrett, door tegenstanders de pianoneuker gedoopt omdat hij vaak hijgend en kreunend tegen de vleugel aanschurkt, spant wel de kroon. Beluister zijn gekend 'Köln Concert'(ECM 1064/65) of zijn solo-concerten in 'Bremen en Lausanne' (ECM 1035-37). Al bestaat er nog veel meer van deze gigant. Zo is er de beklijvende uitvoering van de 'Sacred Hymns' van mysticus G.I.Gurdjieff. Een ontroerende CD. Wie er niet genoeg van krijgt kan zich de 'The Sun Bear Concerts' (ECM1100) aanschaffen op 6 CD's, of 'The Blue Note, Complete Recordings' (ECM 1575) op evenveel straalschijfjes. En zeggen dat deze toetsenist ook nog met Clavecimbel 'Book of Ways'(ECM1344/45) en kerkorgel 'Spheres' (ECM1302) uitpakt. Onnavolgbaar ook al valt er wel commentaar te rapen over publicitis en gebrek aan bescheidenheid. Maar de ware liefhebber heeft daar terrecht geen boodschap aan, zelfs niet als er als toetje nog uitgepakt wordt met symfonisch orkest zoals in 'In The Light' (ECM 1033/34).
Chick Corea van Return to Forever doet kwalitatief niet onder met zijn 'Piano Improvisaties (ECM 1014 & 1020) al moet je de man beslist ook eens beluisteren bijgestaan door cellist Fred Cherry en violist Ida Kavafian op de CD 'Children's Songs' (ECM 1267).Maar goed, we hadden het over de pianisten die hun instrument tot nadenken weten te stemmen. Paul Bley bracht 'Open, To Love' uit (ECM 1023), alweer een indringend werkstuk.
De pianisten zijn bij ECM ongemeen boeiend, volg maar : Jan Hammer, Misha Alperin, John Taylor, Ketil Bjørnstad enz. Vergeet daarbij de grote dame Carla Bley niet, maar die wordt straks nader belicht...

DE VRIJE IMPROVISATIES:
Hier wordt niet gedacht aan 'Free Jazz' of het oeverloze 'Free Thing', de chaos hoeft niet zo nodig want niet wil zeggen dat ECM zichzelf vastpint op nodeloze herhalingen of voorspelbare concepten. Er is ruimte zat voor improviserende musici die humor aan een verfrissende partituur weten te linken. Neem nu een meester 'blower' als Lester Bowie. Als trompettist èn bandleider van 'Art Ensemble Of Chicago' (ECM: 1273, 1211/12, 1126 en 1167)of 'The Brass Fantasy ' (ECM 1326, 1246/47 en 1296) weet deze man ongemeen boeiende composities neer te zetten terwijl ook covers zorgen voor hoogstandjes. Zijn 'The Great Pretender' of 'Blueberry Hill' spreken terzake boekdelen. Ook andere namen schrijven geschiedenis doior hun persoonlijke aanpak en klankkleur. Probeer eens volgende CD's uit:
- 'Afternoon of a Georgia Faun' (ECM 1004) van Marion Brown.
- 'Conference of the Birds'(ECM 1027) van het Dave Holland Quartet.
- ' Gnu High' (ECM 1069) van Kenny Wheeler.

BASSISTEN:
Bij ECM zijn vaak bassisten leader of the band.Grote jongens van dienst zijn: de Brit Dave Holland (ooit bij Miles Davis maar nog steeds zonder kapsones), Miroslav Vitous, Barre Philipps, Eberhard Weber e.a. Solisten die niet meteen te vervallen in voorspelbare kunstjes of goedkoop maniërisme. De ondersteunende rol wordt verlaten voor een virtuoze hoofdrol. Naar verluidt is producer Manfred Eicher een bass-minnaar, wat een en ander zou verklaren. Voor ons niet gelaten. Volgende bass-snoepjes wachten op een kennismaking met je gehoor:
- 'Emerald Tears'(ECM 1109) van Dave Holland.
- 'Aquarian Rain' (ECM 1451) van Barre Philips (percussie Alain Joule).
- 'Emergence' (ECM 1312) van Miroslav Vitous.
- 'Pendulum' (ECM 1518) van Eberhard Weber.

ECM NEW SERIES
Gedurfde muziek van schitterende componisten en dito uitvoerders. Alweer Keith Jarrett in een glansrol aan de clavecimbel met de muziek van grootmeester Johann Sebastian Bach. Conservatieve liefhebbers van klassieke muziek mogen wat mij betreft moord en brand schreeuwen: nu! Beluister in deze reeks ook Brahms of de gedichten van Hölderlin. Ook een minimalist als Steve Reich kan in deze nieuwe serie zijn ei kwijt. Terwijl het fameuze Hilliard Ensemble ook al zijn opwachting maakt. Beluister zeker de parel 'Officium' (ECM 1525) met de Noorse saxofonist Jan Garbarek. Live in de kathedraal van Koekelberg was dit het mooiste concert dat ondrgetekende ooit mocht hore, een onroerende aangelegenheid.
Een hedendaags componist als Arvo Pärt komt in deze serie eveneens aan zijn trekken naast een vocaliste als Meredith Monk, waarover straks meer. Kennis maken met dit nieuw onderdeel van ECM kan best via de aanbevolen CD: 'ECM New Series, Anthology' (ECM 1405).

WERELDMUZIEK:
Een progressief bedrijf zoekt niet naar hapklare brokken of gevonden vreten maar staat open voor authentieke en vaak gedurfde muziek. Het exotische kan daarbij een voorname rol spelen. Stephan Micus is hier een boegbeeld, een multi-instrumentalist met een persoonlijke aanpak. Dertien CD's zijn meer dan een staalkaart met intrigerende instrumenten als: Bolombatto, steel drums, sinding, shakuhachi, suling, nay, tin whistles, Bavarian zither, sattar, flowerpots, dilruba, kortholt, ku un ki, ballast-strings, Balinese gong, sho, dulcimers, guitars, enz. Deze Duitse musicus heeft bovendien een indringende en erg emotionele stem. Zijn sacrale liederen van de CD 'Athos' (ECM1551) zijn van een verstillende schoonheid. Ontdek via deze man de ganse wereld in een waaier van uitgepuurde klank en doorvoelde muziek. Stephan Micus is een dichterlijke ziel die zich blijkbaar me veel gemak elk instrument eigen maakt. Heel bijzonder is zijn CD 'The Music of Stones'(ECM 1384) waarin marmeren blokken en stenen platen voor wonderlijke muziek zorgen.
Andere wereldmuziek komt van : Codona, Rabih Abou-Khalil, Anouar Braham, Dino Saluzzi, Shankar, Pierre Favre Ensemble, Ustad Fateh Ali Khan, Nana Vasconcelos, of Egberto Gismonti. Stuk voor stuk klassebakken met aangrijpende en originele-rootsmuziek. Steve Tibbetts verdient extra aandacht

.DAMES:
Meredith Monk en haar groep (of is het een roedel?) brengen boventonen. Live durft deze grote dame ruglings op de planken te liggen om met spiralende en bezwerende stem te zingen tussen flarden cello, orgel, viool, bas of piano. Acht CD's vertellen haar merkwaardig verhaal: 'Volcano Songs' (ECM 1589), ' Facing North' (ECM 1482), ' Do you Be' (ECM 1336), 'Atlas' (ECM 1491 & 1492), 'Book of Days' (ECM 1399), Turtle Dreams (ECM 1240) en het schitterende album 'Dolmen Music' (ECM 1197).

Carla Bley is een andere ster, als pianiste, componiste en Big Band leidster, bij ECM. Haar CD's verschijnen zelfs op een apart onderlabel: WATT. Probeer eens haar duet met bassist Steve Swallow uit: 'Duets' (WATT20). En uiteraard ook haar onvolprezen 'Escalator Over the Hill' (JCOA 839 310-2) met John McLaughlin op gitaar, Jack Bruce (ex-Cream)op bas, Charlie Haden eveneens op bas, Paul Motian op drums, Gato Barbieri op sax, Enrico Rava en Don Cherry op trompet, enz. Een dubbel CD die staat als een modern huis en de luisteraar uitdaagt met zijn vele knipoogjes en complexe muziek. Wie onder de indruk is moet zeker het werk van deze grote componiste verder verkennen. Tips: ' Sextet'(WATT 17) en 'Dinner Music'.

"Ook haar dochter Karen Mantler loont de moeite..." oppert de sexist die domweg over het hoofd ziet dat oo Karen een verfijnd muzikaal aanbod aanreikt, uitnodiging is de CD 'Karen Mantler & Her Cat Arnold' (XtraWATT 5) Nog eens een ondermerk..? ECM deint uit.
De ECM-dames realiseren tijdloze en dus originele muziek waarbij klassieke muziek, flarden jazz en onvervalste folk van de partij zijn. Beluister ook eens de CD ' Exile'(ECM 1524) van Sidsel Andresen.

GITARISTEN:
Indien solisten belangrijk zijn kan een mens uiteraard het verschijnsel gitarist niet onder tafel vegen (boze tongen beweren dat ze dat zelf wel kunnen). Waar we in ons landje moeten tevreden zijn met enkele namen (Gilbert Isbin, Philip Catherine, Eric Neels of Raphaël Schillebeeckx) kan ECM terugvallen op een ganse meute: John Abercrombie, Keith Rowe, Terje Rypdal, Mick Goodrick, Bill Connors, Steve Eliovson, Bill Frisell, Ralph Towner, Egberto Gismonti, Pat Metheny, Eivind Aarset, enz. De schatkamer wacht op je luisterde oren !

WORKS: Een vijftiental CD's reiken telkens een greep uit het werk van een artiest aan. Een soort voorstelling van de prijsbeestjes die de ECM-stal rijk is: John Abercrombie, Lester Bowie, Gary Burton, Chick Corea, Jack Dejohnette, Bill Frisell, Jan Garbarek, Egberto Gismonti, Keith Jarrett, Pat Metheny (deel 1 & 2),Terje Rypdal, Ralph Towner, Collin Walcott & Eberhard Weber maken de dienst uit.

Inspelen op onverwachte invallen en creatieve kruisbestuivingen is bij ECM blijkbaar de hoofdregel èn huisstijl. ECM-Records linkt muzikale verbeelding aan doorleefde techniek. Dat wil zeggen: terwijl de rechterhemisfeer een loopje neemt met eigenzinnige notenbalken weet de andere hersenhelft verdomd goed hoe creatieve composities en schitterende klanken samengaan. Er is dus leven voorbij de middelmaat.

RARUM:
Sinds kort is er nu ook de RARUM-reeks,sommige musici vonden reeds meer dan 3 decennia geleden onderdak in het wonderlijke ECM-huis, enkelen zelfs met een exclusief contract. Kwaliteit zat en daar werd nu uit geput voor een reeks 'compilaties'. Neen, geen 'Golden Oldies' met twee hitnummers en en dozijn b-kantjes. Zo werkt men niet bij ECM, in overleg met de verschillende musici werd een representatieve staalkaart samengesteld. Uiteraard met inspraak inzake het concept, waarbij persoonlijke voorkeuren en invullingen goed aan bod kwamen. Respect heet zoiets.

Sinds kort zijn de eerste 8 CD's op de markt: Art Ensemble of Chicago, Gary Burton, Chick Corea, Bill Frisell, Jan Garbarek, Keith Jarrett, Terje Rypdal en Bobo Stenson. Nog verwachte hoogvliegers: Arild Andersen, Carla Bley, Egberto Gismonti, Dave Holland, Pat Metheney, Paul Motian, David Sanderling, Thomas Stancko, John Surman en wonderbassist Eberhard Weber.
Evenveel uitstekende uitnodigingen om musici en ECM-cataloog beter te leren kennen. Nu nog het prijskaartje wat laten zakken...en deze jongen wat meer recensiemateriaal bezorgen. Dank bij voorbaat.

GEERT VERBEKE

Juli 2002

http://www.ecmrecords.com