terug

ADHD: de klok en de klepel


Bij een artikel over ADHD moet ik altijd eerst uitleggen wat hieronder verstaan wordt. Dat is altijd zo vervelend. Want of je het nu genetisch bekijkt, psychologisch, pedagogisch of als voedsel intolerantie: adhd laat zich net zo min vangen als zand in je handpalm: het stroomt eruit zodra je je hand dichtknijpt. Maar ADHD bestaat, net zoals je gaydar afgaat bij Gerard Joling zo voel je het gewoon aan. Zo wist ik allang voor hun ADHD coming out: Tygo Gernandt, Prem, Wibi Soerjadi, Erben Wennemars, Gordon Ramsey: ze hebben 'het'. Wat het precies is, alleen als je ADHD hebt weet je wat 'het' is, het is niet uit te leggen. Als je Ritalin gebruikt en je denkt bij jezelf: o dus zo voelt het om normaal te zijn. Als alles om de beurt gebeurt en niet tegelijk. Dat geluiden en beelden niet ongevraagd door je heen suizen, maar dat je alleen relevante informatie door krijgt. Dat je zomaar weet hoe laat het is, welke dag en waar je fiets staat.”Normal people have it so easy” een uitspraak op een internationaal ADHD forum. Je snapt het pas als je het door hebt. Maar ik kan het niet uitleggen. Een ding is duidelijk: het is iets met ongefilterde zintuigen. (Die Ritalin werkt vaak maar twee weken.)

Het jammere is alleen dat de farmaceutische industrie zo ontzettend dominant aanwezig is. Als je cookies op je computer er lucht van hebben gekregen dat je iets met ADHD hebt, krijg je meer Ritalin reclame in beeld dan Viagra reclame en op dezelfde agressieve manier.

Wat vooral vervreemdend is, is dat bij ADHD de reguliere wereld en de alternatieve wereld volledig van plaats zijn verwisseld.
Nu heb ik op de universiteit geleerd wat echte wetenschap is.
Echte wetenschap is verifieerbaar, falsifieerbaar, heeft citaten die naar onderzoeken van anderen door verwijzen. Conclusies mogen niet breder getrokken worden dan datgene dat daadwerkelijk is onderzocht. Steekproeven moeten random getrokken worden. Loze opmerkingen als ''uit onderzoek blijkt dat'' en dan zonder bronvermelding mag niet in de wetenschap. Maar uitgerekend bij ADHD onderzoek is dat allemaal schering en inslag.

Alle officiële instanties zijn vaak ook door overheid gesubsidieerd en erkend als autoriteit. Het Trimbos instituut, PsyQ, de GGD, de Nederlandse vereniging voor Psychiatrie: toch de instantie die officiële bijscholingencursussen verzorgd of geaccrediteerd voor leraren en hulpverleners: al deze instanties maken zich schuldig aan ''slodder wetenschap'', dat wil zeggen een pseudowetenschap die niet voldoet aan de eigen wetenschappelijke normen. Te kleine steekproef, geen random steekproef, conclusies met daarin verregaande teksten die op geen enkele manier uit dat onderzoek blijken. Men maakt adhd tot een ziekte, want alleen als ziekte krijgt het een budget van medicijnfabrikanten. En hoe zieker de patiënt hoe meer medicijnen zijn er nodig.

Opvallend is de schreeuwlelijkheid van hoog aangeschreven mensen. Als je je kind geen Ritalin geeft dan word je als ouder vergeleken met de zwarte kousen kerk; ouders moeten hun kinderen voorgeschreven medicijnen geven.
In Europa is Ritalin afgekeurd onder de zes jaar, want te gevaarlijk.(door de EMA , de instantie die medicijnen toelaat of weigert voor de Europese markt)
Maar Nederlandse instanties schrijven het rustig voor onder 6 jaar. Het is strafbaar maar ja niemand die de officiële richtlijnen heeft gelezen, alleen de kleurenfolders van de farmaceutische industrie. Folders krijgen patiënten ook als ze pillen afhalen bij de apotheek, er wordt gezegd: je moet je pillen de hele vakantie doorslikken en ook alle weekenden denk erom. Maar: de EMA verplicht toch twee maanden per jaar een medicijnpauze? O is dat zo? Dat heb ik niet geleerd op mijn ADHD cursus bij de PvvP, bij PsyQ of bij de GGD, zegt de psychiater. Hij volgt zijn cursussen niet bij de EMA maar bij zijn subsidiegever, artsenbezoeker, zijn medicijnfabrikant.
En onderzoekers schrijven hun onderzoeksvoorstellen toe naar waar er maar geld is te halen.
Als er subsidie is voor verslaving; hup een onderzoek over ADHD en verslaving. Is er nog geld beschikbaar voor onderzoek naar schooluitval: hup adhd als schoolverlater. De moderne zapmaatschappij? Criminaliteit: ja de ADHD-er is vast crimineler.

Maar geen van al die onderzoeken, nu al decennia lang, heeft de kern van ADHD onderzocht: minder gefilterde zintuigen. Geen. Geen enkele. Al die miljarden die zijn uitgegeven. Niemand interesseert het wat ADHD werkelijk is. Geen enkele ''wetenschapper'' heeft zich met dit onderwerp bezig gehouden. Het is alsof je suikerziekte onderzoekt zonder de rol van insuline er bij te betrekken. Alsof men dyslexie test zonder geschreven woorden. Het is alsof je tegen een blinde zegt: je kijkt me niet aan en je stoot overal tegen aan, ben je soms autistisch en motorisch gestoord?

ADHD onderzoek is zinloos als je de ADHD-er er zelf niet bij betrekt. Het moet gaan over filtering van info via je vijf zintuigen. Met dopamine als neurotransmitter.

Dat, alleen dat, is ADHD.

Al je genetica, pedagogiek, psychologie of voedingsadviezen ten spijt. Als je niet weet waar je naar zoekt kun je het ook niet vinden.
ADHD-ers en hun belangengroeperingen zijn consequent uitgesloten van meepraten en meedenken bij al die genoemde instituties. Het zijn onze hersens, hoe zou je kunnen weten wat daar in omgaat, als je het ons niet vraagt?


Froukje Wiendels
Frouke Wiendels is antropoloog en o.a. oprichter en redacteur van ADDhoc