Een vriend gaf vorig jaar een enorm kerstfeest in eigen huis en schafte voor die gelegenheid een echte Spar, slingers, lichtjes, ballen en wat dies meer zij aan.
En hij liet zich verleiden door een adverterende Bijenkorf die een kunstboom aanprees "Van Fl 199 voor 167,- "
Kunstbomen, bah, is mijn standaard-reactie, maar naar deze heb ik het hele feest met veel plezier gekeken.
Een eenvoudig doch slim bedacht mechaniek met sterke halogeenlamp en gekleurde draaischijf, verstopt in de voet van de boom, verlicht zodanig de glasvezels die tussen de groene 'takken' verscholen zitten, dat patronen van licht ontstaan, in een prachtige 'wave' van afwisselende kleurgolven.
Kerstlightshow, mooi passend bij de ruimte waar de muzikanten het hele kerstfeest, ruim 9 uur lang, jamden dat het een lieve lust was.
En toen vanwege voorkoming van geluidshinder de muziek stopte, was de lightshow nog steeds een lust voor het oog.

Dus vroeg ik mijn vriend pal na Sinterklaas: "Je gaat zeker je kunstboom weer neerzetten dit jaar?"
Maar daar bleek hij geen zin in te hebben. "Kan ik jou een plezier doen door hem je dit jaar uit te lenen?"vroeg hij. Ik hoefde niet lang na te denken en reeds een paar dagen later bracht hij het kunstwerkje mijn huis in.
Goed verpakt in stevig plastic, waar de boom een jaar lang op een bijna onbereikbare plek veilig en stofvrij enz. in was opgeborgen. Zorgvuldig verwijderde hij het plastic, plugde de adaptor en..
Er was licht.
Maar.. geen beweging. Geen Wave. Geen kerstlightshow. En na enkele minuten ook geen licht meer. Kaal en grauw leek het groen en gaf het geheel een trieste aanblik.
En een sip gezicht bij onze 6-jarige gast voor wie we juist de première van de lightshow, zo kort na het vertrek van Sint naar Spanje hadden voorbehouden..
Diens vader heeft ooit zijn hts-diploma gehaald, dus al snel waren beide vrienden van mij aan tafel tussen drankjes en lekkers het mechaniek in de voet van de kerstboom aan het onderzoeken.
De diagnose was genadeloos: het motortje dat de draaischijf met kleuren in gang hield, was kapot.
"Geen nood," zei onze technisch geschoolde vriend, "zo'n motortje kun je vast wel krijgen bij…"
De naam van deze zaak die in de hele regio bekend staat als dè leverancier van alles wat maar aan onderdelen van huishoudelijke en andere kleine elektrische apparaten op de markt is, heb ik in de afgelopen weken wel erg vaak aangeraden gekregen.
Maar.. ze hebben niet zo'n motortje.
En ook de Bijenkorf kon mij noch de eigenaar van de kitschboom helpen aan een nieuw motortje.
Made in Hongkong staat erop.
Wat kennelijk ook mag zorgdragen dat een kunstboom van 167 guldens verwordt tot wegwerpartikel. Milieuactivisten hebben nog een lange weg te gaan in Zuid-Oost Azië en kennelijk ook bij de Bijenkorf..

Vriend liet het er echter niet bij zitten. Hij ging aan de gang met andere motortjes. Die te snel draaiden. Met potmetertjes, die nog steeds allerlei motortjes te snel lieten draaien, of door de weerstand van aandrijfsnaartjes en wat dies meer zij te langzaam waardoor de schijf stil bleef staan.
Oude meccanodozen kwamen tevoorschijn met poefjes, piefjes en palletjes, .. mts'-ers doken in hun voorraad motortjes van oude pickups, scheerapparaten, elektrische tandenborstels.
Maar nog steeds: de schijf draaide te snel of stond stil.
Af en toe kwam het mechaniek weer mijn huis in. Zodat ik even een uurtje of twee tenminste iets van pre-kerstlicht kon vertonen. Of korter. Want door ontbreken van een motortje werd de adaptor te snel heet en schakelde zichzelf uit. Met een lager voltage kunnen we het inmiddels twee uur rekken, maar wel ten koste van de lichtsterkte natuurlijk..

Vriend had inmiddels een afneembaar windvaantje bedacht en door met een rietje door een speciaal in de voet gemaakt gaatje te blazen, kon je na enige oefening de draaischijf even laten bewegen waardoor de kleuren van het licht weer veranderden.
Maar blazen is vochtige lucht, dus echt veilig was dit niet.
Weer een paar motortjes en de moderne versie van meccano later, heeft vriend nu m.b.v. lang dun elastiek een trekmechaniekje geconstrueerd.
Eergisteren demonstreerde hij de werking ervan.
"Moet je voorzichtig gebruiken als je gasten met de kerst het niet zien", stelde hij grinnikend voor.
Ik stelde me mijn bejaarde moeder voor, de kerstboom een uurtje waargenomen hebbend in bijvoorbeeld geel/rode verlichting, die na zo'n stiekeme actie half aan haar verstand twijfelend zou vragen: "Vergis ik me nou, het licht in die boom is nu paars/groen, maar hij was daarnet toch anders?:"
Schaterlachend voorzagen we deze beetje gemene grap.
Dat schonk deze Bijenkorf kitsch toch maar even als vreugde.
En mijn reeds van zijn pensioen genietende vriend heeft op zijn leeftijd toch ook heel wat vreugde beleefd aan het verkennen van elektrotechniek, z'n hart opgehaald aan meccano-constructies enz. en heeft daar zeer van genoten verzekert hij.
Hij bood ook nog aan alsnog een echte kerstboom voor me te kopen.
Maar ik heb besloten de lampjes ergens anders op te hangen, verse dennentakken zowel als etherische dennenolie hun geur te laten verspreiden op 25 en 26 december.
En nog een beetje meer kaarsen aansteken dan andere jaren.
Want kerst, dat is het feest van het licht.
En van liefde.
En deze kunstboom, daar zit nu zoveel liefde in, dat ik mijn vrienden, de eigenaar van deze kunstkerstknutselboom voorop, daar heel dankbaar voor ben.
Je zou het de Bijenkorf bijna vergeven..
Vergeving.. dat is lief zijn voor je zelf.

Vrede begint in je zelf

Deze boom… daar kan dit jaar geen echte boom tegenop.
Die mag lekker doorgroeien in het bos.

Ik wens u veel licht en liefde.

Marja Oosterman

20 december 2002