terug

'Nederlander nog altijd bang in het donker'

Pleidooi voor selectiever omgaan met straatverlichting


Donker&Duister onderzoek: duisternis zowel in- als buitenshuis griezelig

Gelukkig zijn de Nederlandse straten veelal verlicht, want als het aan de Nederlanders ligt blijft men 's avonds binnen als het weer ouderwets donker zou worden op straat. Maar liefst 73% van vrouwen van boven de 16 jaar en 52% van de mannen, gaan niet graag alleen de straat op in het duister. Onbekende geluiden, de angst voor 'aanvallers' en het slechte zicht worden hiervoor als belangrijkste reden genoemd. Licht is lekker veilig en in het donker blijken dus zelfs stoere mannen best wel een beetje bang te zijn...

Dit bovenstaande blijkt uit de 10 juli j.l. bekend gemaakte resultaten van een onderzoek van The Amsterdam Dungeon, waaraan ruim 500 bezoekers van deze attractie deelnamen. Maar niet alleen op straat, ook binnenshuis is niet iedereen vrij van angsten in het duister. Met name vrouwen (69%) zijn in het donker vaak bang voor 'inbrekers' en 'brand'. Bij bijna 14% van de vrouwen leidt het denken hieraan weleens tot slapeloze nachten. Mannen daarentegen voelen zich thuis veel veiliger. Ruim 76% zegt zich dag en nacht helemaal 'safe' te voelen binnenin de eigen woning.

Donker wordt ook vaak geassocieerd met mysterieuze en onbekende dingen, waarschijnlijk omdat dingen die in het donker worden uitgevoerd ook mysterieus en onbekend zijn. Erg opvallend is dat een bezoek aan de donkere catacomben van The Amsterdam Dungeon voor veel bezoekers een extra dimensie van angst in het donker teweeg bracht. Meer dan 35% van de bezoekers gaf bij vertrek eerlijk toe door angst meer dan één keer gegild te hebben tijdens de tour door de duistere geschiedenis van Amsterdam. Geen van de ondervraagden zou zelf geleefd willen hebben in dit angstige en donkere verleden van de hoofdstad.
Tot zover dit persbericht van The Amsterdam Dungeon

Als de straatverlichting uitvalt..

Toevallenderwijs viel kort voor dit onderzoek bekend werd, bij mij in de buurt in een paar straten de straatverlichting uit en had ik weer eens zelf kunnen ervaren hoe dat is..
Inderdaad, in een echt donkere straat voel je je iets minder prettig 's avonds laat.
Maar los van de mogelijkheid dat de maan merkbaar schijnt.. echt donker is het nooit in een straat in een Nederlandse stad. Want zelfs als de straatlantaarns hun werk staken, blijven... de parkeermeters branden.
En uit menig huis straalt licht naar buiten.
Francis van Boxtel fotografeerde in de nacht bij uitgevallen lantaarnpalenlicht twee uitersten:
Een oudere smalle straat met weinig licht uit huizen. Gezien vanaf de laatst brandende lantaarnpaal kijk je a.h.w. in een 'zwart gat':



En een jongere straat waar zoveel licht komt uit de portieken en trappenhuizen dat de hele nacht blijft schijnen, dat je met gemak op afstand de nummerplaten van de auto's kunt lezen:


Vooral de tweede foto geeft te denken over het
onkritisch neerzetten van lantaarnpalen.

Hoe niet kritisch dat kan, liet de gemeente Utrecht in november 2007 zien; Een wijkmanager had budget over en bedacht dat er bij een opknapbeurt van een wandelpad bij riviertje 'De Minstroom' ook wel lantaarnpalen geplaatst konden worden.
Deze ambtenaar was eventjes vergeten dat het wandelpad langs het terrein van Tuindersvereniging Abstede loopt en dat officieel een 'donkerte gebied' betreft. Dat was niet zomaar: de tuindersvereniging doet er alles aan om leefgebieden voor allerlei dieren en diertjes te creëren en is o.a. trots op het verblijf van diverse egels, die juist in de donkerte van de nacht op zoek naar voedsel gaan.
De Tuindersvereniging protesteerde prompt, maar de blunder van de ambtenaar leidde in juni dit jaar tot inspraakavonden. Want omwonenden bleken enthousiast te zijn over de lantaarnverlichting en kwamen o.a. met deze argumenten:
-er zou minder hondenpoep zijn in de groenstroken
Maar dat wordt veroorzaakt omdat door de verbreding van het wandelpad de poepzuiger van de gemeente nu eindelijk toegang biedt tot deze officiele 'hondenpoep' gebieden.
-er is geen last meer van vernielzuchtige 'hangjongeren'
Maar die last werd al enige jaren niet meer in dat gebiedje bemerkt
-de bewoners aan de rand van het gebied kijken niet meer in een 'duister donker 'gat' en voelen zich een stuk veiliger.
Maar de Gemeente deelde prompt mede dat e.e.a. 'schijnveiligheid' creëert.

Er schijnt nu een compromis gesloten te zijn met minder palen en minder felle verlichting.
E.e.a. voor hooguit 5 mensen per avond/nacht die gebruik maken van het wandelpad.

Straatverlichting wordt in de hele stad massaal op hetzelfde moment aan- en uitgezet.
In deze tijd, waarin we collectief zoeken naar zoveel mogelijk energiebesparing lijkt me dat gemeenten een fikse winst kunnen behalen door gedifferentieerder met verlichting om te gaan.
Wij weten alvast 1 straat/plein waar ze geheel wegkunnen ;-)


Marja Oosterman
Juli 2008