Het leek wekenlang wel voorjaar deze herfst.
Maar toch lieten de drie op een rij staande Linden in het park bij volstrekte windstilte hun bladeren vallen. Net op het moment dat ik ze eens goed bekeek. Alsof ze een commando kregen, of mij wilden begroeten. Dat laatste is minder vreemd dan het lijkt als je weet dat ik elk voorjaar een plastic tasje met hun bloesem vul. Het hele jaar door geniet ik van die inmiddels gedroogde bloesem in mijn kruidenthee's.
Mijn hart werd lichter bij het schouwspel van die wonderlijke gezamenlijkheid en ik bedankte in gedachten de Linden nog eens uitbundig voor hun gulle gaven.

Bij temperaturen waar we deze zomer vaak met smart op gewacht hebben werd de herfst ook zichtbaar door de lage stand van de zon.
Mijn dagelijkse wandelingen in de natuur stelde ik uit tot de 2e helft van de middag wanneer de zonnestralen verkleurende kruinen op zijn mooist uitlichten. Ook zonder er een fotosafari van te maken is dat puur genieten.
Ik heb geen foto nodig om me zo'n 'fotomoment' te her-inneren van een paar jaar geleden:
Een oude hoge boom, vol geel blad stak af tegen een donker, bijna zwartpaarse lucht toen de zon doorbrak en de bladeren een gouden aanzicht gaf, kort daarop gevolgd door een windvlaag waardoor al dat goud als kleine schitteringen tegen de paarse lucht dwarrelend hun tocht naar beneden begonnen.

Toch kon ik het niet laten, de camera van mijn smartphone op die zonnige najaarsmomenten wat van de kleurenprachten te laten vastleggen. Net als zovelen onder ons.
Op zonnige zondagmiddagen was het druk in de parken, overal zag ik mensen met camera's in alle maten en soorten.

Wie het desondanks was ontgaan dat het herfst was geworden, zal het ongetwijfeld op een bepaald moment gehoord hebben:
Bladblazers sneden door de lucht alsof het motorzagen zijn, de straten vegend met hun brandstofmotors. In de parken hieven ze hele koorgezangen aan.
Het geluid van de herfst in onze tijden.
De bladblazende seizoen- en plantsoenarbeiders beschermen hun oren met een koptelefoon.
Wat een pestherrie die bladblazers!
Wekelijks kwamen ze door mijn straat, zelfs de boombladeren die in mijn geveltuintje waren terechtgekomen werden weggeblazen van de overblijvende planten die een demonstratie van hun orkaan-trotserende veerkracht ten beste gaven. Deze winter zullen ze hun bladerdeken ontberen...

Waarom moet het eigenlijk, dat blad blazen?
En dan vraag ik er niet naar waarom het niet weer 'gewoon' kan met hark en schep.
Dit beeld is in het najarende park niet meer weg te denken: Grote tractors met tanks en vrachtcombinaties met soms het bordje 'zuigwagen' achterop, rijden met hun grote slurfen langzaam langs de stroken opgeblazen blad. Terwijl de chauffeur langzamer dan stapvoets rijdt proberen 2 mannen de slurf zijn bladzuigende werk te laten doen, daar omheen zijn minstens 4 man met grote harken bezig om de bladeren op de opgehoopte strook blad te houden.
Een wekelijks beeld, net als die mannen in mijn straat. En in uw straat.
Wat kost dat allemaal wel niet? En hoe nodig is dat eigenlijk? Waarom?

Ik ben het diverse bladblazende werklieden gaan vragen.
Unaniem melden ze als eerste: "Om het schoon te houden", "om het weer netjes te maken" enz..

Een tweede reden vergt al langer nadenken: "De bladeren verstikken het gras".
Ik denk aan mijn geveltuintje, maar dat is een andere zaak. Die is kennelijk ten prooi gevallen aan een ietwat doorgeschoten schoonmaakactie. Bladeren mogen wel tussen de struiken blijven liggen, maar niet op het gras.

Eén plantsoenarbeider weet te vertellen dat het blad op steeds meer plaatsen, ja zelfs op stukken van gazons moet blijven liggen omdat er veel leven komt in dat bladerdek. Maar om dezelfde reden moet het afgevallen blad juist weg op plekken waar al dat krioelende leven van insecten en nog kleinere levensvormen vies wordt bevonden.

Dat bladeren van stoepen af moeten is evident. Vorig jaar was een stoep bij mij in de buurt kennelijk vergeten of was er verlaat blad terecht gekomen. Met regenachtig weer was het er te glibberig om te lopen en toen de vorst er overheen kwam was het behalve glad ook te bobbelig.
Bladeren die op een zachte ondergrond terecht komen, zoals een bospad, vormen geen probleem. Kennelijk is de wisselwerking met (het leven in de aarde goed geregeld in de natuur.

Maar natuur in en om onze steden is allang geen natuur meer maar vooral cultuur. Dus is het motto van de plantsoendiensten of stadswerken of hoe die gemeentelijke afdelingen ook moge heten tegenwoordig: schoonmaken, weg met dat blad!
Het afgevoerde blad komt gelukkig wel terecht op composthopen, zodat de natuurlijke levenscyclus toch enige doorgang vindt.



Marja Oosterman
Najaar 2011


PS. Dit liedje maakte ik jaren geleden met en voor mijn dochtertje als peuter:.

In de herfst vallen de bladeren van de bo-men
Ik zie ze een voor een naar beneden ko-men
Ze vallen zachtjes op de grond
Ze liggen overal in het rond
Zo kun je er gemakkelijk in dro-men

Kom stop ze in je haar
En al staat dat soms wat gek
Mooie kleuren zijn niet naar


Foto's Francis van Boxtel en Matrja